Leusden-Zuid kleurt al een tijdje geel: hier werken collega’s van zowel infra-, vastgoed- als woningbouwteams van Heijmans samen aan Maanwijk. Die integrale aanpak brengt een gezonde leefomgeving snel dichterbij, ziet projectleider Mattijs Hubers. “Nooit eerder sprak ik zoveel over water in de ontwerpfase van een project.”
1. Hoe is een integrale aanpak van invloed op duurzaamheid?
“Net als onze collega’s van vastgoed en woningbouw werkten wij onze infrastructurele werkzaamheden in de ontwerpfase volledig digitaal uit. Door deze ontwerpen vervolgens over elkaar heen te leggen, kunnen we onze riolering bijvoorbeeld precies laten aansluiten op de inlaten van de woningen. Vervolgens stuurden we dat 3D-ontwerp naar leverancier Dyka. Zij maakten voor ons een zogenaamd ‘prefit systeem’: rioolbuizen van exact de benodigde lengte met inlaten op de juiste plek. Zo gaat er minder materiaal verloren bij de productie van de buizen, en reduceren we faalkosten bij de aanleg van de riolering. Bijkomend voordeel van een 3D-ontwerp is dat we heel nauwkeurig kunnen berekenen hoeveel grond er bij de werkzaamheden vrij komt.”
2. Hoe draagt die kennis bij aan duurzaam bouwen?
“Na berekeningen bleek dat we veel grond tekort zouden komen. Toch hoefden we uiteindelijk niet zoveel grond aan te voeren, doordat we de gebieden met groen minder hoog maakten. Vijf centimeter lager scheelt op twintig vierkante meter een kuub grond. Voer je die grond niet aan, dan voorkom je kosten en CO2-uitstoot.
Om die reden stelden we ook een grondstromenplan op. We deelden de wijk in vakken in en keken per vak hoeveel grond er vrij kwam en hoeveel er naartoe moest. Vervolgens verplaatsten we de grond zo efficiënt mogelijk, met behulp van een grote kraan. Die had een bereik van zeventien meter, waardoor minder transportmiddelen nodig zijn. Dat scheelt ook weer CO2-uitstoot.”
3. Over machines gesproken, hoe duurzaam zijn die?
“Al het materieel op deze bouwplaats draait op honderd procent biologische brandstof. Daarnaast is in de machinebesturing het 3D-ontwerp van het gebied ingevoerd. Nergens hoef je dus een hoogte uit te meten, de machines weten precies waar ze de grond kwijt kunnen.
Ook kiezen we voor zo duurzaam mogelijke materialen. Zo gebruiken we tijdens de bouw horizontale drainage van afbreekbaar kunststof om het water weg te pompen. Nadat ze losgekoppeld zijn van de drainagepomp, blijven die buizen normaal achter in de grond. Maar deze zijn afbreekbaar, dus na tien jaar blijft er niets meer van over."
4. Hoe gaan jullie om met hemel- en grondwater?
“Dit is een nat gebied waar vier sloten doorheen liepen. Pak je het grondwerk niet goed aan, dan ontstaan natte tuinen en water in de kruipruimtes. Samen met de geohydrologen van Heijmans ontwikkelden we een drainagesysteem dat het waterpeil in de wijk precies op het juiste niveau houdt.
Vervolgens brengen we het hele terrein zo op hoogte, dat er een natuurlijke afwatering ontstaat. Toen we aan dat hoogteplan werkten, kwamen we erachter dat het vloerpeil van de woningen te hoog lag ten opzichte van het toekomstig maaiveld. Niemand wil immers een tuin met een helling van vijftien procent. Toen we dat aankaartten bij de collega’s van vastgoed en woningbouw, zeiden ze: bepalen jullie dan het vloerpeil, zodat het gebied een mooi verloop heeft.”
5. En waar gaat dat water uiteindelijk heen?
“Het afschot in de wijk zorgt ervoor dat een deel van het water naar de groene parkdelen loopt, zodat je die niet hoeft te bewateren. We onderzoeken nog of daar ook boomaccu’s zijn te plaatsen: ondergrondse steenwol-pakketten die zich volzuigen als het regent en water afgeven in droge periodes.
Het resterende water komt terecht in de door ons verbrede watergang rondom de wijk. De oorspronkelijke sloten zijn uitgegraven en gevuld met zand met een grote waterdoorlatendheid. Grondwater heeft namelijk altijd de neiging om naar die slootjes te lopen. Nu blijven de ondergrondse sloten intact en bij een hoog grondwaterpeil stroomt het overschot naar de watergang. Nooit eerder sprak ik zoveel over water als tijdens dit ontwerp, hahaha. Op de lange termijn dragen deze uren gelukkig wel bij aan een gezonde leefomgeving.”
