De weg naar energieneutrale gebouwen
Hoe gebouwen duurzamer te gebruiken zijn en hoe we beter aan kunnen sluiten op de wensen van gebruikers? Uit data-inzichten haal je antwoorden, stellen Joep Grosveld en Yuliyan Stoyanov. “Dat kunnen we niet alleen, zonder samenwerking met experts zijn we nergens.”
“Zie ons als mijnwerkers: we trekken met een pikhouweel de bergen in op zoek naar goud”, lachen Joep Grosveld en Yuliyan Stoyanov. Ze gebruiken deze metafoor vaak als ze vertellen over hun werk: “Data zien velen als het nieuwe goud. Het is niet altijd duidelijk waar de waarde zit en er is tijd en goed gereedschap nodig om deze te vinden.”
Niveau omhoog
De Bulgaarse Yuliyan (31) is net gestart bij Heijmans, na een opleiding aan de Jheronimus Academy of Data Science (JADS) in Den Bosch. “Leuk aan deze plek is dat het een nieuwe afdeling is, waar Heijmans aan nieuwe dingen bouwt en nieuwe markten verkent. Eigenlijk een startup binnen een groot bedrijf. Met een goeie sfeer.”
Joep (28) werkt bij Heijmans sinds 2016 en is als programmamanager innovatie de coördinator van het vijfkoppige data-team binnen Bouw & Techniek. “Ik zet graag nieuwe business en nieuwe waardeproposities op. We doen al veel met dataservices bij Heijmans, maar we kunnen nog meer, er liggen zoveel kansen! Om wat Heijmans doet sneller, slimmer en duurzamer te maken, moet het niveau van data-analyse omhoog.”
Naast de collega’s van ontwerp & engineering helpen Joep en Yuliyan onder andere de teams achter Energie Services, Beyond Eyes en het Nationaal Militair Museum.
Samenwerking
Hoe dat er concreet uitziet? Yuliyan noemt het energiemodel, een systeem waarin energieverbruik van een gebouw wordt gemonitord. “Stel dat een gebouw veel energie verbruikt op een moment dat het dat niet hoort te doen; bij een kantoor bijvoorbeeld in het weekend. Niet goed voor de energierekening, met gevolgen voor duurzaamheid en kosten. Misschien liet iemand het licht aan, of het energieprogramma van het gebouw is op het winterregime ingesteld, terwijl het al zomer is. Met een slim model kan je deze afwijkingen automatisch zien.”
Joep vult aan dat zij voor de juiste analyse altijd ‘domeinkennis’ nodig hebben. “Specifieke expertise op het gebied dat wij onderzoeken, bijvoorbeeld van de opdrachtgever of van een onderhoudsmonteur. Alleen na interpretatie zien we wat waardevol is en kan Energie Services suggesties voor verbeteringen doen aan de klanten. Daar heb je in dit geval bijvoorbeeld gebouw- en installatiekennis voor nodig. Daarom kunnen we niet succesvol zijn zonder andere expertises, teams en afdelingen.”
Stappen
“Data is niet de kip met de gouden eieren”, plaatst Yuliyan een kanttekening. “Data is pas waardevol als je het verzamelt en bestudeert. Het levert veel meer op als je start met een helder omschreven doel en als eindgebruikers je de juiste vragen stellen tijdens het proces. Dit maakt ook de inzichten meer relevant voor de gebruikers."
Joep ziet het als zijn persoonlijke uitdaging dit binnen Heijmans beter bekend te maken. “Data is een middel om je business te verbeteren, maar ook om te werken aan een gezonde leefomgeving. Je kunt kijken hoe je afval in het bouwproces of CO2-uitstoot kan verminderen, of hoe je gebouwen slimmer ontwerpt zodat ze beter passen bij gebruikers. Bouw je goede data driven services, dan worden onze producten en diensten beter en efficiënter.”
Slimmer museum
Een project waar Joep en Yuliyan aan werken dat tot de verbeelding spreekt is het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. “Een mooie speelplaats voor ons, want als Heijmans zijn we 25 jaar verantwoordelijk voor beheer, onderhoud en exploitatie”, vertelt Joep. In het museum zijn een aantal meetinstrumenten aanwezig, zoals de sensoren van Beyond Eyes. Die meten onder andere de drukte in ruimtes; zo is te zien welke plekken in het museum populair zijn en welke routes mensen lopen. Maar ook wat er wordt gegeten in het restaurant, hoeveel energie het gebouw verbruikt en storingen aan museale objecten en installaties.
Als datateam kun je alle kruisverbanden inzichtelijk maken, allerlei informatielagen over elkaar leggen, zodat er betere inzichten ontstaan
“Op basis hiervan kunnen we het museum slimmer maken, hun bezoekers nog betere ervaringen bieden”, licht Joep toe. Graag zou hij extra sensoren aanbrengen en kwalitatieve informatie ontvangen, zoals betere bezoekersfeedback, om nog meer inzichten te krijgen.
“Waar we nu al waarde op toevoegen is dat de meeste afdelingen binnen een organisatie als het NMM alleen naar data uit hun eigen koker kijken", vindt Joep. "Energiemanagement bestudeert energieverbruik, storingsmonteurs zien alleen het aantal storingen. Als datateam kun je juist alle kruisverbanden inzichtelijk maken; allerlei informatielagen over elkaar leggen, zodat er betere inzichten ontstaan.”
Community
Wat dit dataduo nodig heeft om nog meer van waarde te zijn? “Een groter team”, mijmert Yuliyan. “Dan kun je nog meer van elkaar leren. Zo steek ik veel op van onze JADS-werkstudenten.” Daarom is Joep een community gestart van alle data scientists binnen Heijmans. “Omdat niet veel mensen binnen Heijmans jouw taal spreken, is het lastig verbindingen te leggen. Het is een beginnend vakgebied, dus je moet met elkaar verder komen en doorontwikkelen.”
Deze ‘Groep van Joep’ ziet elkaar regelmatig om ervaringen en kennis te delen en breiden soms hun bijeenkomsten uit met andere digitale collega’s, uit het BIM-team of de Corporate Dienst Internet Technologies.
Pionier zijn
Hoe Yuliyan zijn mede data-collega’s over de streep kan trekken om ook bij Heijmans te komen werken, weet hij wel: “Je hebt hier alle vrijheid en dus vertrouwen, dat is mooi. Daarnaast kom je in een leuk en innovatief team dat aan uiteenlopende projecten werkt.”
Joep waarschuwt: “Je moet in een dynamische omgeving kunnen werken die zich snel ontwikkelt. En je hebt goede communicatieve eigenschappen nodig, omdat je met veel verschillende experts moet praten; van een directeur tot een servicemonteur. Met je koptelefoon op achter een scherm de hele dag is hier niet de bedoeling.”
Waarom het bij een bouwbedrijf interessanter is dan bij een tech-gigant? Daar heeft Joep wel een antwoord op: “Wil je parameters tweaken bij Booking.com in grote teams of wil je een pionier zijn en vanaf de grond nieuwe diensten opbouwen? Hier werk je met veel afdelingen en startups als Beyond Eyes en Energie Services. En Heijmans geeft je de vrijheid om steeds te vernieuwen.”
