Circulair verbouwen voor de toekomst

Circulair plan van aanpak

Het is 2022, en het hoofdkantoor van Rabobank is al even toe aan een onderhoudsrenovatie. Met haar nieuwe manier van werken worden de plannen voor de verbouwing steeds integraler en groter. Ruud: “Toen we bij Rabobank met dit bestek de markt op gingen, hechtten we al veel waarde aan circulair verbouwen. Maar waar we precies moesten beginnen en hoe we dat zouden aanpakken was nog een groot vraagteken. Heijmans kwam met een overtuigend plan van aanpak en daagde ons uit om het ‘gewoon te doen’. Dat was het begin van een succesvolle samenwerking.”

De rol van Heijmans

Thijs: “We hebben bij Heijmans een belangrijke rol in de circulaire transitie. We zijn niet alleen verantwoordelijk voor het stapelen van stenen, maar moeten ook kijken waar die steen vandaan komt en hoe we die steen in de toekomst kunnen hergebruiken.” Bij de Rabobank-renovatie was voor Heijmans stap één dan ook het in kaart brengen van alle bouwmaterialen die het pand in- en uitgaan.

Zo is de vloer gemaakt van hergebruikt hout en zijn er wanden gemaakt van hergebruikt gips met daarachter cellulose, een biobased isolatiemateriaal dat CO₂-negatief is. Dit materiaal vervangt steenwol, wat van nature veel CO₂-uitstoot produceert. Verder is zo’n zeventig procent van de plafondplaten in het restaurant hergebruikt, en is het plafond geïsoleerd met oude spijkerbroeken. In de ‘arena’ is het dak gemaakt van circulair beton: een mengsel van oud beton, waar via de ‘slimbreken-techniek’ weer zuiver grind en zand van gemaakt wordt. Deze techniek maakt in grote mate gebruik van secundaire grondstoffen, waardoor er minder cement nodig is om het mengsel te maken.

Ook staat er in het hoofdkantoor van Rabobank nu een aluminium pui, waar een formele losmaakbaarheidsberekening op is gemaakt. Dit geeft de mate van losmaakbaarheid en demontabiliteit weer: belangrijke pijlers in circulair bouwen en renoveren. Alle informatie over de herkomst van het materiaal, afmetingen, de locatie in het gebouw en de contactpersonen bij de leverancier, komt terug in een speciaal materiaalpaspoort. Deze pragmatische manier van data verzamelen zorgt ervoor dat de materialen in de toekomst hoogwaardig kunnen worden hergebruikt.

Duurzame ketenveranderingen

Van deze duurzame samenwerking plukken niet alleen Rabobank en Heijmans de vruchten. Thijs licht toe: “Zodra je circulair werkt, moet ook de keten circulair worden. Daar zetten we ons voor in. Zo haalden het beton voor de verbouwing uit eerdere projecten van Heijmans Utiliteit. Daar is nu een samenwerking uitgerold die we ook in andere projecten in kunnen zetten. Dat geldt ook voor het hergebruiken van tapijttegels en het aanschaffen van een drukpers om glaswol te persen. De renovatie van het hoofdkantoor van Rabobank dient als mooie opstap naar een circulaire keten.”

Het verhaal achter circulariteit

Het resultaat van de renovatie? Doordat er veel materialen hergebruikt zijn, lijkt het Utrechtse hoofdkantoor grotendeels hetzelfde gebleven. Maar er is wel degelijk veel veranderd, en daarom is er gekozen om de bezoekers en werknemers te informeren over circulaire interventies door zogenaamde ‘Rabo Leaves’. Zo hangt er onder het spijkerbroek-geïsoleerde plafond “Still recognize me? First I kept your legs warm and now I’ve been incorporated into the ceiling.” Ruud: “Met dit soort communicatie-uitingen maken we het verhaal achter circulariteit. En als we dit verhaal blijven vertellen, wordt de rol van circulariteit alleen maar groter.”

Door een combinatie van werknemerscommunicatie en het aanbieden van een fijne, gezonde werkomgeving zorgt de renovatie, voor een toename in gebruikerswaarde. Het (her)gebruiken van circulaire materialen en toepassingen, en het invoeren van het materialenpaspoort, draagt fors bij aan de vastgoedwaarde. Samen creëren zij toekomstvastwaarde. Ruud: “Met circulair verbouwen voeg je waarde toe aan zo veel meer dan alleen vastgoed.” Thijs sluit zich daarbij aan. “Door op een andere manier naar alle processen en mogelijkheden in de bouw te kijken, creëren we uiteindelijk maximale waarde voor gebruikers, voor het gebouw, én voor de planeet.”