Ook koffie is werkvoorbereiding

Aan tafel schuiven Miranda van Eeten, senior inkoper bij Heijmans, en haar collega Angelique van Geenhuizen, backoffice-medewerker Facilitaire Dienst. In 2021 schreven ze een tender voor het leveren van koffie aan Heijmans. Miranda: “We zochten betrokken leveranciers, meedenkers. Partijen die kwaliteit, maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid en goede service vanzelfsprekend vinden.” We spraken dertien bedrijven, vijf schreven in, twee bleven er over. Nadere gesprekken en een grondige smaaktest in Rosmalen pakten vrolijk uit voor het Drentse bedrijf Feyen uit Coevorden.

Goede aarde

Sinds herfst 2021 voorzien zij de 130 machines op alle Heijmans-vestigingen van koffie. “Maar ze leveren ook aan de bouwketen”, verzekert Miranda. “Dat zijn gemiddeld zo'n negentig projecten.” De enige uitzondering vormen enkele locaties waar Heijmans in combinaties werkt.

Aan de overstap naar een andere leverancier gaven ze weloverwogen geen ruchtbaarheid. Achterliggende gedachte: niets zo subjectief als smaak – voor je het weet schrijf je geschiedenis met het Grote Koffieoproer. Enkel de huismeesters werden geïnformeerd. “Maar het is in goede aarde gevallen”, zegt Angelique glimlachend.

Een eeuwoude wijsheid binnen Heijmans: ook koffie is werkvoorbereiding. Het maakt wakker, scherp en bevordert de sfeer – onmisbaar woord in de Heijmans-cultuur. Dat blijkt: “Volgens de machinetellers drinken ze op de vestigingen zo'n 2,1 miljoen drankjes per jaar”, weet Miranda. Cijfers over bakkies troost op de projecten zijn niet voorhanden. Maar volgens een ruwe berekening gaat het om ruim vijfhonderd volle badkuipen per jaar.

Een pluspunt van Feyen is de grote aandacht voor duurzaamheid. Angelique: “De koffiebonen zijn gecertificeerd. Het is Fairtrade oftewel eerlijke handel. Met een elektrische auto zamelt Feyen landelijk ook alle droes weer in. Die verwerken ze in Emmen tot bodemverbeteraar.” Jaarlijks gaat het om 50.000 kilo koffiedik. Nog een slimme zet: de schoonmakers van Heijmans-gebouwen zorgen voor de operating van de koffiemachines. Dat scheelt vervoersbewegingen.

Vijfde generatie

Geratel en geruis in Emmen. Een kleine lawine van koffiebonen zoekt zijn weg naar de trommelbrander. Voor Jeroen Feyen, vijfde generatie in het familiebedrijf, is het klontjesklaar dat koffie naar zorg voor de toekomst moet smaken. Duurzaamheid is voor hem geen bijkomstigheid. “Ons bedrijf telt 65 mensen, van wie vijftien in de Technische Dienst. Als koffiemachines of boilers kapot gaan, belanden ze niet snel op de afvalberg. We kiezen nadrukkelijk voor sleutelen en repareren. Zo verlengen we de levensduur. Als ze echt op zijn, halen we ze volledig uit elkaar. Chroom, ijzer, plastic. Feyen kiest voor circulariteit.”

Ook het sociale karakter van het Drentse bedrijf past bij Heijmans. “In Emmen en omstreken gaat het sociaal-economisch niet iedereen voor de wind”, legt Jeroen uit. Van oudsher bieden wij ruimte aan mensen met een kwetsbare toegang tot de arbeidsmarkt. Het is vanzelfsprekend dat zij deel uitmaken van ons medewerkersbestand. Daarmee voldoen we – zonder dat we het zelf wisten – ruimschoots aan het keurmerk Prestatieladder Socialer Ondernemen.”

Verlangen

Waar Feyen haar koffie laat branden? Vlakbij, lokaal. In 2019 begon sociaal ondernemer Ruben Haak kleinschalig met het roosteren van de bonen. Locatie: de voormalige dierentuin van Emmen. Initiatiefnemer was Stichting Toolbox, die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt wind in de rug geeft. Maar niet alleen de bonen brandden, ook het verlangen van Ruben om een sprong voorwaarts te maken. Met succes: onder de naam Drents Bakkie vestigde de verzelfstandigde koffiebranderij zich in 2021 in een nieuw bedrijfspand. “We zijn van 200 kilo naar 5.000 kilo koffiebonen per maand gegaan”, vertelt hij. Die groei is vooral aan Feyen te danken. Het bedrijf, dat in 2021 mede-eigenaar van Drents Bakkie werd, neemt maandelijks zo'n 4.000 kilo af.

Vloeibaar goud

In de hal kijkt John Krikken nauwlettend naar een computerscherm. Hij werkt al negen jaar bij Feyen, de laatste twee jaar als meesterbrander. Zijn werk doet aan alchemie denken, de mysterieuze scheikundeleer uit vroegere eeuwen. Alchemisten probeerden goud uit gewone metalen te maken; John weet vloeibaar goud aan bonen te ontfutselen. “Ik ontwikkel smaakprofielen, voor onder meer het koffielabel 1899 van Feyen. Dat zijn ook de bonen die Heijmans krijgt. Ze komen uit Brazilië, Peru en India. Voor driekwart gaat het om Arabica-bonen, een kwart is Robusta.”

Voor Heijmans ontwikkelde hij een profiel dat bij iedereen in de smaak zal vallen. “Het heeft hoofdtonen van chocola, noten en specerijen, maar niet te uitgesproken. De brandtijd van de Heijmans-bonen? Twaalf minuten, tot een maximum van 220˚ Celsius. Vervolgens koelen we ze met koude lucht binnen vijf minuten af naar dertig graden en minder.” Hij weet waarover hij spreekt. John is professioneel barista. Aan de International Tea and Coffee Academy in Amersfoort behaalde hij een roast master-certificaat. Het diploma Koffie Expert komt eraan.

Werkbezoek

Miranda en Angelique pakken nog een stroopwafel. Ze zijn blij met Feyen en Drents Bakkie. “Goede smaak, duurzaamheid, betrokkenheid – wat wil je nog meer?” Euhm, duurzame bekertjes? Dat wordt het volgende project, vertellen Miranda en Angelique. Een werkbezoek aan de koffieplantages in Brazilië, Peru of India zit er overigens niet in, bevestigen ze lachend. Het zou ook niet duurzaam zijn om het vliegtuig te pakken. Maar wegdromen met een goed Drents bakkie is ook fijn.