'Foei' zeggen is volgens coördinator Veiligheid Esther Beije - van Krochten niet de juiste manier om veilig werken te stimuleren. Liever stelt ze vragen, luistert ze en onderzoekt ze of er ‘liefde’ is in de teams. Want zo krijgt ze collega's in beweging en laat ze hen anders kijken naar praten over veiligheid. “Als iemand jou aanspreekt op onveilig gedrag, dan geeft ‘ie om jou!”
1. Hoe werk jij aan het voorkomen van ongevallen?
“Collega’s in beweging krijgen zodat ze zelf vaker nadenken over veiligheid! Binnen Heijmans werken we aan een meer proactieve veiligheidscultuur. Daarin voelt iedereen zich verantwoordelijk voor veiligheid op onze projecten, door de hele organisatie heen. En zetten collega’s zelf zaken in beweging die leiden tot veiliger werken.
Om dat te bereiken, vul ik mijn rol niet in als ‘controleur’, iemand die het vingertje heft en rapporteert. Liever praat ik net zo lang met collega’s, op de bouwplaats en op kantoor, tot we er samen achter komen hoe iets veiliger kan. Neem ik de tijd voor veiligheid. Vragen stellen is daarbij het allerbelangrijkst, om achter de reden van onveilige situaties of gedrag te komen."
"Je kunt zeggen: ‘je werkplek is niet afgezet’, maar ik vraag liever: ‘waarom pak je dit zo aan’? Volgens mij begin je niet aan je werk met de wens die dag in het ziekenhuis te belanden, omdat dat hekje je zo onhandig uit komt. Er zitten twee kanten aan een verhaal en ik wil alle twee boven tafel krijgen. Vaak gebeuren dingen met een reden en daar wil ik bij stilstaan.”
2. En hoe pak je dat in de praktijk aan?
“Starten met een praatje pot, ‘hoe gaat het vandaag, waar ben je mee bezig’. Eerst verbinding maken op persoonlijk vlak. Als ik de collega nog niet ken, steek ik meer tijd in de kennismaking. Altijd leuk, want je hoort de mooiste verhalen: hoe lang ze bij Heijmans werken, hoe trots ze zijn, en vaak komen er foto’s tevoorschijn van eerder gemaakte werken.
Praten doe ik lopend langs het werk. Ik stel nooit voor koffie te drinken, want op de projecten ontstaat dan het gevoel dat ze kostbare tijd vermorsen. Bovendien maak je het praatje dan erg formeel. Lopend wijs je in het voorbijgaan zaken aan op een ontspannen manier: ‘kijk, ik zie dat gebeuren. Zag jij dat ook?’ Zo ontstaat er vanzelf tijd voor, en merkt de ander de situatie ook op. Bovendien kies ik mijn woorden heel bewust, ik praat vanuit mezelf: ‘ik ervaar dit, dat raakt mij’. Want een ander kan de situatie heel anders zien.
Tijdens de ronde zoek je meteen naar oplossingen. Als je weet waarom iets gebeurt, bespreek je samen wat er kan worden veranderd en hoe ik ze daarbij kan helpen. Soms kan ik bijvoorbeeld escaleren naar hun management, als ze met te weinig mensen werken. Ik wil graag onderdeel van het team worden als ik langskom. Mijn inbreng moet even belangrijk zijn als iemand die de boorpaal hanteert. Daarom schrijf ik samen met hen de veiligheidsplannen. Ik zet niets zwart op wit wat niet eerder met hen zelf en de betrokkenen is besproken. Ze moeten me altijd kunnen bellen, als ze zelf iets willen doen en daar advies bij nodig hebben. En dat gebeurt gelukkig steeds vaker.”
3. Hoe win je het vertrouwen?
“Dat begint met respect voor elkaar hebben en luisteren zonder te oordelen. Dus niet: ‘Jij zegt dit en daar vind ik wat van’, dat brengt je niet verder. Daarnaast kan ik me goed in verschillende lagen in de organisatie verplaatsen. Ik heb zelf in de uitvoering gezeten, dus ik ken het werk, snap de techniek. Dat maakt het gesprek gemakkelijker, drempels vallen weg, dan is het niet zo van: ‘daar komt er een van kantoor’.
"Wellicht helpt het ook dat ik een vrouw ben. Bij mij hoeft niemand stoer te doen, ik kan zacht zijn. Laatst zei ik tegen een bedrijfsleider: ‘dit team mist een beetje liefde. Je merkt het aan hoe ze op jou reageren’. Hij keek me even raar aan. Vervolgens besprak hij het met zijn collega’s, inclusief mijn woordkeuze. En zijn collega’s begrepen het helemaal. Soft ja, maar het hielp dus wel. In ieder team willen mensen gezien en gehoord worden, aandacht krijgen.
Je collega aanspreken op onveilig gedrag is ook aandacht geven. Wijst een collega jou ergens op, dan vindt hij of zij het belangrijk dat jij vanavond veilig thuiskomt. Je collega geeft dus om jou. Zie het als een cadeautje! Lukt je dat, dan is veiliger werken echt binnen bereik.”
Je collega aanspreken op onveilig gedrag is ook aandacht geven. Zie het als een cadeautje!
4. Noem eens een concreet voorbeeld waar je trots op bent?
“De werkgroep graafschades bij de club Kabels en leidingen! Een kabel of leiding beschadigen bij grondwerk veroorzaakt vaak ongevallen, omdat er vlambogen of elektrocutiegevaar ontstaan. Collega René Frinks is hier al langer mee bezig en daarom vroeg ik hem samen op te trekken om graafschades met de helft te verminderen. We startten een werkgroep met alle disciplines: ontwerpers, uitvoerders, monteurs, grondwerkers en projectleiders. Daar is veel in gang gezet: zo bedacht de werkgroep grote of onbekende risico’s, die vaak vooraf bekend zijn, aan te geven op de ontwerptekeningen. Ze zochten zelf de juiste kabelzoekers uit, regelden een testvak, het werd echt hún project. Als de actie bij de collega's zelf ligt, gaan hun ideeën sneller een bredere groep in. Mooi om te zien.”
5. Wat wil je achterlaten bij Heijmans?
“Een mooie open cultuur, waarin collega’s echt goed naar elkaar luisteren en de tijd nemen voor het goede gesprek over veiligheid. Nogmaals: zonder te oordelen, met interesse en respect voor elkaar, waardoor het niet langer een vervelend gespreksonderwerp is, maar voelt als een cadeautje. Alleen zo kunnen we stappen zetten naar veiliger werken.”
Met medewerker Kwaliteit & Veiligheid Bert Boogaart spreken Esther en René de veiligheidsmaatregelen op het aan te leggen windpark door.
