Op een gemiddelde bouwplaats is het aantal nationaliteiten niet op één hand te tellen. Dat brengt uitdagingen met zich mee op het gebied van veiligheid. “Veiligheid begint met gezien worden. Het gaat niet om taal, maar om wat je voor elkaar over hebt.”
Om die uitdagingen op het gebied van veiligheid aan te pakken, werkt Heijmans onder andere samen met Aelbers Personeel. Zij voorzien dagelijks in een vaste flexibele schil van tachtig tot honderd arbeidsmigranten op de bouwplaatsen.
Door het structurele tekort aan vakmensen, zijn arbeidsmigranten uit Duitsland, Polen, Tsjechië, Roemenië, Hongarije, Slowakije en Kroatië niet meer weg te denken van de bouwplaatsen van Heijmans. Een deel van hen wordt ingezet via Aelbers Personeel. Sjaak Luijten, uitvoeringsmanager en GO-coach bij Heijmans, werkt op dat gebied al sinds 2001 samen met Michaël Kempka, grootaandeelhouder, en Oleg Grooten, directeur van Aelbers.
In de beginjaren ging het vooral om arbeidsmigranten uit Duitsland, geleidelijk zijn daar meer nationaliteiten bijgekomen. Michael: “Ik herinner me dat Heijmans elf jaar geleden werkte aan de randweg van Eindhoven. Er was personeel nodig, maar er waren steeds minder Duitsers beschikbaar. Dus ging ik naar Polen en heb daar 25 timmerlieden voor de civiele betonbouw geworven.
"Toen ik daarmee aankwam bij de uitvoerder zei hij: Dit zijn Polen, ik wilde Duitsers. Waarop ik antwoordde: Jij wilde toch timmerlieden?” Michael lacht er nu hartelijk om, maar de essentie is duidelijk. "We kunnen niet zonder arbeidsmigranten, dus moeten we er alles aan doen om ze veilig te kunnen laten werken."
Engels is niet genoeg
Om dat te realiseren, werken Aelbers en Heijmans nauw samen. Zo heeft Aelbers tien medewerkers opgeleid tot Aelbers-Coach door ze de Heijmans GO! coach-training te laten volgen en maken ze vertalingen van toolboxen die via de GO!-app voor iedereen toegankelijk zijn. De vertalingen zijn een belangrijk begin voor veilig werken.
Michaël benadrukt daarbij dat het niet genoeg is om een toolbox alleen in het Engels te vertalen. “De meesten verstaan wel Engels, maar zeker bij een belangrijk onderwerp als veiligheid moet je de essentie begrijpen. Dat lukt alleen in je eigen taal. Dus vertalen we alles in acht talen. Je merkt dat een toolbox in hun eigen taal veel meer doet, dan gaan ze vragen stellen. Ook het aanspreken op veiligheid werkt veel beter in de eigen taal.”
Wij-gevoel
De vertalingen van de toolboxen worden gemaakt door de vijf EER-/bouwplaatscoördinatoren van Aelbers, die de toolboxen ook geven en wekelijks de bouwplaatsen bezoeken. Zij zijn dan meteen ook een aanspreekpunt voor arbeidsmigranten die tegen problemen aanlopen. Erg belangrijk, want veiligheid gaat veel verder dan het begrijpen van de regels. Volgens Sjaak begint een veilige werkvloer met respect hebben voor elkaar.
Zelf geeft Sjaak hier invulling aan door de bouwplaats op te gaan en met iedereen te praten. “Als arbeidsmigranten niet weten wie ik ben, schrikken ze als ik de bouwplaats op kom. Ze twijfelen aan zichzelf, want in de landen waar ze vandaan komen is de hiërarchie heel anders en komt er alleen een manager langs als er iets niet goed gaat.
Ik probeer dat gevoel weg te nemen door ze te leren kennen. Dat is het begin van het wij-gevoel, dat nodig is om echt veilig te kunnen werken. Want pas als je ergens bij hoort, voel je je aangesproken en pas als je vertrouwen hebt dat je niet van de bouwplaats wordt gestuurd, durft je iets te zeggen van een onveilige situatie.”
Veiligheid begint met rust
Naast tijd steken in persoonlijk contact, zit het creëren van een wij-gevoel vaak ook in kleine praktische dingen, legt Oleg Grooten uit. “Wij faciliteren kleding, pbm’s en elektrisch gereedschap voor ons personeel. Daardoor hebben ze dezelfde middelen als collega’s die onder contract van Heijmans werken.
Dat is om te beginnen veilig materiaal, maar misschien nog wel belangrijker: het ziet er hetzelfde uit. Want je voelt je nooit onderdeel van de groep als je een andere kleur helm hebt. Daarnaast faciliteren wij de woonruimte van de arbeidsmigranten. Dat moet een fijne plek zijn, waar de douche werkt, waar je kunt Skypen met familie en waar je kunt uitrusten. Anders kun je nooit echt veilig werken.”
Veilig werken, iedereen elke dag: hoe doen onze collega's dat? Loop een werkdag met ze mee.
Sjaak voegt daaraan toe dat het ook erg belangrijk is dat de mensen matchen met hun werkplek. “Een goede flexibele schil is heel belangrijk voor Heijmans. Die weet hoe Heijmans wil werken en een stempel kan drukken op projecten. Maar dan moeten ze wel op een voor hen goede plek zitten.
Het voordeel van deze langdurige relatie met Aelbers is dat we elkaar door en door kennen. Dat maakt het gemakkelijker om de juiste man op de juiste plek te zetten. Dat resulteert in werknemers die op hun plek zijn, zich gewaardeerd voelen en er nog voor betaald krijgen ook. Dat is waar veiligheid begint.”
