Heijmans ontwikkelt het voormalig sanatorium De Hooge Riet in Ermelo tot een gezonde woonomgeving. Flinke uitdaging, want dit wordt wel het mooiste gebouw van Ermelo genoemd. Een monumentaal complex uit 1939 met majestueuze zijvleugels, een schitterende tuin en aan de achterzijde een prachtig oud bos. Dat moet met zorg gebeuren, want De Hooge Riet zit in het hart van de Ermeloërs.
De Hooge Riet is een begrip in ‘zorgdorp’ Ermelo. Het sanatorium met zijn monumentale tuin was nooit publiek toegankelijk. “Wel was het goed zichtbaar vanaf het station, en iedereen hier kent wel iemand die er werkte of werkte er zelf”, vertelt senior ontwikkelaar Marcel Sinte Maartensdijk van Heijmans, zelf afkomstig uit Ermelo. “Het gebouw is door de dorpsbewoners in het hart gesloten. Toen we ruim twee jaar geleden een open dag organiseerden, kwamen er drieduizend bezoekers. Potentiële bewoners, nieuwsgierigen en oud-medewerkers van de GGZ. Eén grote reünie.”
Authentieke details
Op deze koude winterdag is slechts een handjevol bouwers aan het werk. Het bouwrijp maken van het terrein is in volle gang. Graafmachines verplaatsen zwarte grond, een waterig zonnetje schijnt voorzichtig tussen de wolken door. Als alle ondergrondse leidingen en kabels op hun plek liggen, kan bovengronds de bouw beginnen.
“In het monumentale hoofdgebouw, maken we 32 appartementen”, wijst Heijmans-gebiedsontwikkelaar Bas van den Broek op de plattegrond. “Alle authentieke details uit de jaren dertig, zoals het glas-in-lood, laten we intact. Aan de achterzijde bouwen we 28 terraswoningen voor senioren, en daar weer achter tien twee-onder-een-kapwoningen. Aan de voorzijde van het landgoed realiseren we een statig gebouw met 42 sociale huurappartementen voor jongeren.”
Zichtlijnen
Deze transformatie vindt plaats op een complex terrein. Een uitgestrekt hoofdgebouw, meerdere bijgebouwen, verschillende tuinen en een bos maken deel uit van De Hooge Riet. De nieuwbouw moest hier op een zorgvuldige manier worden ingepast, met behoud van zo veel mogelijk volwassen bomen. Vanaf het begin is daarom nauw samengewerkt met H.N.S. Landschapsarchitecten.
“Zij zorgen in hun ontwerp voor mooie zichtlijnen vanuit het hoofdgebouw langs de terraswoningen en de tweekappers”, vertelt Bas. “De terraswoningen zijn direct aan de binnentuinen van het hoofdgebouw geplaatst, zodat ze aan de achterzijde dat mooie open zicht naar het bos behouden. Uiteindelijk hebben we zo ongeveer tweehonderd van de ruim elfhonderd bomen moeten kappen. De helft hiervan keert terug in het project, de andere helft in het dorp.”
Straks geven we De Hooge Riet terug aan Ermelo
Takkenwalletjes
Door naar de tuin. De uitgestrekte voortuin is in 1939 onder architectuur aangelegd en heeft een monumentale status. Vandaag is daar weinig van te zien: zompig gras, druipende bomen en de immense borders zijn leeg. Komende zomer moet hier weer een biodiversiteit van jewelste te vinden zijn, dankzij samenwerking met de landschapsarchitecten, een tuinarchitect én ecologen.
“Ons doel is om niet alleen beschermde dier- en plantsoorten een plek te geven”, zegt Bas, “maar om ook algemene soorten welkom te heten, zoals egels, muizen en vleermuizen. Met de juiste combinatie van plantensoorten, maar ook bijvoorbeeld met takkenwalletjes en zwaluwkasten, zorgen we dat zo veel mogelijk vogels en insecten hier voedsel kunnen vinden. Kom in de zomer maar een keer terug!”
Goedkeuring van Ermelo
Marcel en Bas zijn trots op de totstandkoming van dit project, ook al is er nog geen baksteen gestapeld. “We werkten eerst hard aan het betrekken van de Ermeloërs”, zegt Marcel. “De bezoekers van de open dag gaven ons 750 ‘tips en tops’. Die varieerden van: ‘Begin zo snel mogelijk’, ‘Behoud de oorspronkelijke details’ en ‘Maak er een veilig park van voor iedereen.’ Die namen we ter harte en hebben we ook weer teruggekoppeld aan de omwonenden. We maakten live streams toen we niet bij elkaar konden komen wegens de lockdown. En de vergunningen pakten we zorgvuldig aan zodat we snel van start konden. Straks geven we De Hooge Riet terug aan Ermelo.”
Komend voorjaar wordt de monumentale tuin opengesteld voor publiek. Iedereen kan hier dan wandelen, picknicken en van het groen genieten. Over een klein jaar zijn de woningen klaar en is De Hooge Riet weer een levendig, groen woon- en wandelgebied. “Daar doe je het voor”, zegt Bas, vanuit de tuin opkijkend naar het indrukwekkende complex. “Dat je later nog een keer terugkomt, en ziet dat het een fijne leefomgeving is geworden met de kwaliteit die je voor ogen had.”
De Hooge Riet voor de transformatie
