Van start tot finish

Deze twee wooncomplexen verrijzen op de laatste open plekken in het zuiden van Leidsche Rijn Centrum. Dit nieuwe stuk Utrecht is de grootste nieuwbouwlocatie van Nederland: tot 2025 verrijzen hier 33.000 woningen voor ongeveer 100.000 mensen.

Daar draagt Heijmans aan bij met twee projecten. Waar Vestibule net van start is gegaan, en over twee jaar zijn bewoners mag verwelkomen, nadert Greenville al de finish. Bouwplaatsmanager Frank Schotman, verantwoordelijk voor Greenville, leidt eerst rond. Zijn collega Patrick van Wanrooij (Vestibule) opent daarna de bouwhekken.

Op de millimeter

Door de open ramen van de woningen in Greenville klinkt het oorverdovende lawaai van tegelzetters en andere afbouwers. Buiten staat een generator te brullen. Onverstoorbaar leidt Frank ons langs de bijzonderheden van zijn project. Aan de kant van de Romestraat wijst hij naar het metselwerk op de gevel. “Dat zijn prefab elementen van vijf meter lang van wand tot wand”, vertelt hij. “Ze wegen zesduizend kilo en hangen op twee hoeklijntjes. Het moest op de millimeter precies worden gemaakt door de leverancier. Dat was een gepuzzel, maar het paste in één keer! Het resultaat van een goede voorbereiding met de leverancier en de timmerlieden, daar ben ik best trots op.”

Aan de andere kant van het gebouw ligt het wandelpark dat de gemeente Utrecht heeft aangelegd. Alle appartementen kijken erop uit – een fijne groene oase middenin het tweede Utrechtse stadscentrum. Op warme dagen waan je je in Zuid-Europa door de witte kiezelpaden, rotsplanten en bakstenen muurtjes met bogen.

Frank wijst naar de binnentuinen van Greenville. “Daar stonden onze torenkranen, eigenlijk op de keldervloer van de ondergrondse parkeergarage. En zie je die betonnen entrees? De platen bovenop wegen elf ton. We hebben een zwaardere kraan moeten inhuren om die erop te leggen.”

In elkaars draaicirkel

Wat opvalt als we weer de hoek om lopen, is dat de bouwterreinen hier dicht op elkaar liggen en de ruimte rondom de gevels beperkt is. Aan één kant van Greenville is zo’n twee tot drie meter over, aan de andere drie zijden zo’n tien meter. Daarbinnen moet alles gebeuren: bouwwerkzaamheden, het lossen van materialen en andere logistieke activiteiten.

En dat ook nog veilig, met op het hoogtepunt 120 mensen per dag op de bouw. “Opruimen, dat is de grootste uitdaging”, zegt Frank. “Iedereen is hier acht uur per dag aan het hakken en zagen. Dan is het lastig om elke dag de bouwplaats op te ruimen, maar dat moet echt. Struikelen is een van de belangrijkste oorzaken van ongevallen.”

Een andere uitdaging is dat al die torenkranen elkaar al gauw in de weg zitten. Dat speelde hier ook, met in elke binnentuin een kraan in elkaars draaicirkel. “We plannen het dan zo, dat de kranen niet op hetzelfde terrein hoeven te werken”, zegt Frank. “De kraanmachinisten hebben nauw contact met elkaar zodat ze weten welke kant ze opdraaien. Indien nodig staat er dan één kraan te wachten.”

Koppensnellen

Tijd om over de schutting te kijken bij Vestibule. Patrick van Wanrooij neemt ons mee naar een balkon voor een overzicht van de bouwkuip. “We zitten hier echt in de beginfase. Zoals je ziet, staan er nog damwanden omheen. Die buizen ertussen, dat is een stempelraam om de kuip stabiel te houden.”

Je moet een flinke fantasie hebben om voor je te zien dat hier in de loop van 2023 een gloednieuw appartementencomplex staat met 48 stadslofts, appartementen en penthouses, voorzien van een bijna jungle-achtige glazen entree vol levende groene planten. Van dit alles is nu nog niets te zien. Wél een hoop grijze cirkels in de grond.

“Dat zijn de boorpalen”, legt Patrick uit. “Daar zitten er tweehonderd van in de grond en zij vormen de basis voor de fundering. We zijn nu aan het koppensnellen: het weghakken van het deel dat uit de grond steekt. En zie je het hoogteverschil in de kuip? Er komen straks twee kelders, -1 en -2. Een lift laat de auto zakken in een parkeerbak. Zodat daarboven nog een auto kan parkeren. Zo gaan we nog efficiënter om met de beschikbare ruimte.”

Eenrichtingsverkeer

We pakken de lift naar beneden, steken de Madridstraat over en dalen af in de bouwkuip. Daar zijn nu vijftien man aan het werk: koppensnellen dus en wapening vlechten. De voorbereidingen voor het storten van de betonpoeren volgende week.

Patrick wandelt rustig door de kuip, spreekt iemand aan op het niet dragen van reflecterende kleding, en wijst dan op een slangetje dat onder een damwand uit bungelt. “Omdat het intrillen van de damwanden erg moeizaam ging, hebben we de methode moeten aanpassen”, verklaart hij. “Door het onder hoge druk inspuiten van water gingen de damwanden beter de grond in. Tja, en dan blijft zo’n slangetje dus hangen.”

Ook hier is de ruimte op en rond de bouwplaats beperkt. De Romestraat, langs de korte kant van de kuip, is gelukkig door de gemeente afgezet voor de bouw. Het terrein naast de kuip waar ook de torenkraan op staat, deelt Vestibule met Greenville voor parkeren en de bouwketen. Hier is eenrichtingsverkeer ingesteld om ongelukken te voorkomen. Het blijft passen en meten.

“Goed plannen, weinig voorraad aanhouden op de bouwplaats, leveringen snel lossen, afval snel afvoeren, goed opruimen”, somt Patrick op, “en als er steigers komen krijgen die valschermen, zodat er geen rommel naar beneden valt. Zo houden we het veilig.”

Stapelen

Als de betonpoeren er straks liggen, komen de vloer, de kolommen, de wanden en nog meer vloeren. “Deze fase, de ruwbouw, die vind ik het leukst”, zegt Patrick. “Zowel onder de grond als boven de grond. Als we in oktober boven het maaiveld uitkomen, dan komt er een heel ander tempo voor de dag. Dan gaan we stapelen.” Zes verdiepingen, dan is het hoogste punt bereikt, direct daarna gevel en dak, en dan begint de afbouw. Maar eerst nog even koppensnellen.