Skip to content
doorslagsluis-nieuwegein-infra-17
Hoe staat het met … Doorslagsluis Nieuwegein

Klaar voor de toekomst

29 maart 2023

Van een doorn in het oog van omwonenden tot een lust om naar te kijken: de Doorslagsluis is na de transformatie door Heijmans niet alleen mooi, maar ook toekomstbestendig. Dankzij een innovatieve oplossing voldoet de sluis weer aan de wens van opdrachtgever Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) om de wateraanvoer naar West-Nederland te vergroten. Sinds eind april is de Doorslagsluis weer open voor de scheepvaart. Voor projectcoördinator Mies van Zoggel en uitvoerder Adriaan de Heer betekent dit dat de afrondende fase is aangebroken.

Aan het begin van de Doorslag in Nieuwegein liggen een brughoofd van een voormalige draaibrug en de monumentale Doorslagsluis. De sluishoofden en het brughoofd waren door jarenlang achterstallig onderhoud in slechte staat. Bovendien zorgden ze voor een vernauwing, waardoor de wateraanvoer en doorstroming werd beperkt. Zo vormde de oude sluis een belemmering in de aanvoerroute van extra water naar West-Nederland in tijden van extreme droogte. Reden te meer voor Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden om de sluis te laten renoveren en de waterdoorstroming te vergroten.

Van idee tot ontwerp

Het verhaal van de renovatie begint al in 2019. Heijmans kwalificeerde zich destijds voor het bouwteam van de 'renovatie en capaciteitsvergroting Doorslagsluis te Nieuwegein'. Toen was de beoogde oplossing van opdrachtgever HDSR nog een omloopriool langs de sluis. Maar daar wilde de gemeente Nieuwegein uiteindelijk niet in mee. “Een tegenvaller”, zegt projectcoördinator Mies van Zoggel, “want dat betekende dat we weer terug naar de tekentafel moesten. Op zo’n moment merk je direct het voordeel van een bouwteam, want we konden meteen de koppen bij elkaar steken. We hebben onze krachten gebundeld met HDSR voor een nieuwe oplossing. Daaruit volgde het idee en ontwerp voor de huidige sluishoofden op palen.”

doorslagsluis-nieuwegein-infra-13

Zwevende sluishoofden

Om de knelpunten in de wateraanvoer op te heffen, zijn de sluishoofden geheel verwijderd. Op die plekken zijn zwevende sluishoofden op funderingspalen teruggeplaatst. “De sluishoofden zijn prefab gemaakt in onze fabriek in Nijkerk. Ze vallen net onder de waterlijn, waardoor het geheel een massieve muur lijkt. Maar feitelijk is het een bak op palen. Optisch is het gewoon een sluishoofd, alleen stroomt het water er nu onderdoor. Zo is onder het sluishoofd meer ruimte voor het water en wordt de doorstroom niet meer belemmerd. De stroming is nu bovendien gelijkwaardiger, waardoor de bevaarbaarheid is verbeterd”, aldus Mies.

Adriaan vervolgt: “Ook het originele brughoofd hebben we ontmanteld en vervolgens verkort teruggeplaatst. De architect wenste een hint naar de historie, vandaar dat we de vorm hebben behouden, maar het geheel hebben ingekort. De oude vorm is als het ware een paar meter naar achteren afgeknot. Zo is de doorstroming ook hier flink verbeterd.”

Toekomstbestendig ontwerp

Op de vraag of de gerestaureerde sluis toekomstbestendig is, reageren Adriaan en Mies meteen bevestigend. “De kolk waarin vroeger geschut werd is helemaal gerestaureerd. De sluishoofden zijn gesloopt en opnieuw opgebouwd volgens de oude technieken. Met oud-ogend metselwerk en natuursteen. Zo hebben we het brughoofd met nieuwe materialen teruggebracht naar het oorspronkelijke ontwerp uit 1671. Dus het oogt net als vroeger, alleen dan veel mooier en robuuster. Al het overgebleven metselwerk dat zich boven én onder water (tot 1,4m onder de waterlijn – red.) bevindt, is gerestaureerd door een erkende restaurateur. Boven de waterlijn is eigenlijk alles vernieuwd. Ook de oude houten wrijfgordingen en het houten remmingwerk zijn vervangen door respectievelijk nieuw hout en staal en kunststof. En het staalwerk is gerenoveerd en wordt in de komende periode weer teruggeplaatst. Kortom, alles is weer klaar voor de toekomst.”

Resterende werkzaamheden

En nu? “De vaarweg is sinds eind april open, dus daar zijn we klaar, vertelt Mies. “Maar we werken nog aan wat zaken rondom de sluis. Zo moet de tijdelijke verkeerssituatie worden teruggebracht naar het origineel. Binnen het bouwterrein wordt al het straatwerk vernieuwd. Ook op de sluishoofden zelf komt nog nieuw straatwerk.
Als dat allemaal gereed is, wordt het bouwterrein opgeheven. Het tijdelijke fietspad wordt weer opengebroken en de weggehaalde parkeervakken worden hersteld. Hier zijn we tot eind juni mee bezig. Daarna is het echt klaar. Dan hebben we een project opgeleverd waar niet alleen wijzelf en HDSR, maar ook de omwonenden blij mee zijn.”

Neem contact met ons op