Samen sneller en slimmer bouwen
Het gebeurt steeds meer in de bouw: slimmer ontwerpen door het rekenwerk te automatiseren. Ondanks de onderlinge concurrentie werken bouwers daarin ook samen. Op pad met Wouter Riedijk, CEO van ontwikkelplatform VIKTOR, en Marcel Simons, manager Energie-Ontwerp bij Heijmans.
In een dikke mist ’s morgens vroeg ontmoeten Wouter Riedijk en Marcel Simons elkaar bij een keet van Heijmans. Ze kennen elkaar van een samen ontwikkelde app voor de fundering van windmolens. Deze hebben geotechnici en constructeurs van Heijmans zelf ontwikkeld op VIKTOR. Op dit ontwikkelplatform kunnen bouwbedrijven en ingenieursbureaus, met basiskennis van programmeertaal Python, een technische ontwerp-applicatie maken.
Rekenwerk
"Binnen VIKTOR hebben we waardevolle kennis van zowel analyse- en ontwerpwerk als van softwareontwikkeling", vertelt VIKTOR-oprichter en CEO Wouter Riedijk. “In 2017 besloten we al die kennis te combineren in dit zogenaamde low code-ontwikkelplatform, specifiek gericht op bouw en infra. Zodat bouwers zelf in korte tijd applicaties kunnen maken om hun ontwerpen te realiseren.”
Betere keuzes
Een ontwerp bestaat uit veel variabelen die elkaar beïnvloeden. Zoals bij heipaalfundaties: de dikte van de palen, de lengte, het type, de ondergrond, de belasting, de voorbelasting, de planning… Als je aan één knopje draait, draaien allerlei knopjes mee. Meerdere afdelingen werken aan een ontwerp met ieder zijn eigen gereedschap en databronnen. In een app kun je dit allemaal bij elkaar brengen.
“Zo kun je verschillende scenario’s doorrekenen en snel verschillende oplossingen genereren”, licht Wouter toe. “Meerdere mensen kunnen tegelijk aan een ontwerp werken. Je maakt meer ontwerpen in minder tijd en dat geeft je de kans om elk ontwerp te beoordelen op kosten en risico’s. Daarmee maak je betere keuzes en kun je scherper inschrijven op een tender.”
Digital Engineering Community
De app voor het doorrekenen van funderingen van windturbines is een voorbeeld, maar er zijn er meer. De digitalisering van ontwerptrajecten neemt een vlucht in de bouwwereld. Bouwbedrijven zoeken elkaar ook op om hierin samen te werken. Zo is de Digital Engineering Community (DEC) ontstaan: een groep bedrijven die samen ontwerp-apps ontwikkelen voor infra-objecten.
“Binnen DEC zijn nu vier apps gezamenlijk ontwikkeld op het platform van VIKTOR”, vertelt Marcel. “Heijmans, BAM en Ballast Nedam maakten als eerste een app voor het ontwerp van grondlichamen. Daarin is het samenspel tussen geotechniek, planning en de grondbalans geautomatiseerd. Daarna zijn vijf bouwers ingestapt en hebben we in een jaar tijd nog drie apps gezamenlijk (door)ontwikkeld. Er stappen nu ook ingenieursbureaus in. ”
Het vertrouwen moest groeien. Maar toen dat er eenmaal was ging het hard
Competitief
Zo’n samenwerking is niet vanzelfsprekend. Aan de ene kant zijn bouwers gewend om samen te werken in combinaties. Maar de bouwsector is ook competitief. Bouwbedrijven zijn concurrenten van elkaar als ze inschrijven op dezelfde tender. Dus waarom zou je samen tools maken waarmee iedereen dezelfde kans heeft om een topontwerp te realiseren?
“Je ziet inderdaad dat je met 'concullega’s' werkt, iedereen zit er strategisch in”, constateert Wouter met de frisse blik van buitenaf. “We moesten echt een reis maken met elkaar, het vertrouwen moest groeien. Maar toen dat er eenmaal was ging het hard. De opzet is laagdrempelig: als iemand een goed idee heeft voor een app, kunnen de andere bedrijven op basis van vrijwilligheid meedoen.”
Hoger niveau
“Als je dit niet doet, gaat iedereen zijn eigen applicaties bouwen”, vult Marcel aan. “Dan wordt het voor opdrachtgevers steeds moeilijker om ontwerpen te beoordelen. Nu laten we de top van onze geotechnici samenwerken en stoppen we al die kennis in één applicatie. Dat brengt de hele branche op een hoger niveau én we tackelen een arbeidsmarktprobleem: de schaarste aan technisch opgeleide mensen.”
Bouwstenen
DEC werkt bovendien volgens het bouwstenen-principe. De apps bestaan uit allerlei blokjes die iedereen kan gebruiken voor routinematige handelingen, waar niemand zich echt mee kan onderscheiden. “Maar die bouwstenen kun je vervolgens gebruiken om een eigen, wél onderscheidende applicatie te bouwen”, zegt Marcel. “De windturbine-funderingsapp is daar een voorbeeld van: die is echt alleen van Heijmans.”
Optimalisering
Maar maak je met zo’n app nou ook een bétere fundering? “Doordat je veel scenario’s kunt uitrekenen maak je een optimaler ontwerp”, bevestigt Wouter. “Met minder materiaal, veiliger, goedkoper, met minder overlast voor de omgeving.” Marcel: “Daarnaast hebben we veel meer controle over het ontwerpproces, omdat het onze eigen app is en we zelf alle ontwerpberekeningen maken. En last but not least: we zijn vaker op tijd klaar.”
