Het juiste klimaat voor kunst

De spiegelende kom in het Museumpark is door Rotterdammers al liefkozend De Pot genoemd. Het Depot van Museum Boijmans Van Beuningen is het eerste publiek toegankelijke kunstdepot van de wereld. Het iconische ontwerp van MVRDV huisvest 151.000 kunstwerken ter waarde van acht miljard euro. Om deze onder de optimale condities te bewaren, kent het gebouw vijf verschillende klimaatzones. Aan Heijmans de taak om de komende twee jaar via de elektrotechnische- en werktuigbouwkundige installaties het gebouw zo te beheren en onderhouden dat de kunstschatten niets aan waarde verliezen.

Kunst en bezoekers samen

Na zeven jaar plannen maken en bouwen, opende in november 2021 het Depot Boijmans Van Beuningen de deuren. De kelders onder het bestaande museumgebouw waren door wateroverlast ongeschikt voor het opslaan van de internationaal beroemde kunstcollectie van het Boijmans. Met een nieuw depotgebouw zou het museum bovendien veel meer van de collectie kunnen laten zien.

Het Depot breekt met de traditie van gesloten kunstdepots. Het gebouw is zo ontworpen dat de kunstwerken op allerlei toegankelijke manieren zichtbaar worden voor publiek, waarmee Boijmans het voortouw neemt in de veranderende visie op collectiebeheer. “Kunst en bezoekers delen één ruimte”, stelt architect Winy Maas van MVRDV.

Heijmans, die al twaalf jaar in het nu gesloten museumgebouw de elektrotechnische- en werktuigbouwkundige installaties verzorgde, is door Boijmans opnieuw geselecteerd als partner in beheer en onderhoud. Het Depot kent vijf verschillende klimaatzones, ingedeeld op basis van materialen waar kunstwerken uit bestaan, zoals metaal, plastic, papier, doek en foto’s. Zo is de ruimte waar kleurenfoto’s liggen het koudst met een temperatuur van acht graden, terwijl zwart-witfoto’s het tweemaal zo warm willen hebben. En worden metalen objecten bij een lage relatieve luchtvochtigheid bewaard.

Stabiliteit

Temperatuur en luchtvochtigheid van de tientallen depotruimtes moeten zo constant mogelijk zijn, ondanks de invloed van bezoekers, vertelt directeur Ina Klaassen. Bij elke halve graad verschil gaat een kunstwerk in waarde achteruit. Heijmans is daarom verantwoordelijk voor een zogenoemde ‘flatline’ in al die klimaatzones. Via een centraal gebouwbeheersysteem kunnen de servicemonteurs van Heijmans in een oogopslag zien waar ingrijpen nodig is. Ook storingen worden via dit systeem gemeld. Dat varieert van liftdeuren tot de vier bijzondere deuren op de begane grond, waardoor de kunstwerken binnen komen.

“Als er iets niet werkt, is Heijmans het eerste aanspreekpunt”, vertelt servicemonteur Michel Vissers. Zo zorgt Heijmans ervoor dat het Depot optimaal kan functioneren als machinekamer voor het museum.