Slimmer en sneller verduurzamen

Verdwalen is niet zo moeilijk in de gebouwen op het Science Park van de UvA. Wie zich door de gangen begeeft, ziet al snel de complexe structuur. Lopend door die gangen, vertelt Gaby Kleijn dat dat ook precies de grootste uitdaging is van het onderhoudscontract. “Het is hier zo groot dat we geen idee hebben waar alle energie naartoe gaat. Dus een van onze eerste stappen is het monitoren van energiestromen. Dit doen we door middel van energiesensoren die we om 'aders' van installaties klikken. De sensoren meten het energieverbruik en sturen die informatie draadloos door naar onze database. We meten nu op 54 punten in het gebouw. Van hoofdkabels trechteren we naar steeds kleinere deelgebieden in de gebouwen.”

De informatie die dat oplevert, zetten Gaby en haar collega’s vervolgens om in adviezen hoe energie te besparen. In het contract is namelijk een besparingsgarantie vastgelegd, legt Gaby uit. “De UvA had als minimale eis om de eerste twee jaar vijf procent energie te besparen en daarna ieder jaar nog eens twee procent. Wij denken dat dat beter kan, dus hebben we ingezet op een besparing van 8,6 procent per jaar in de eerste twee jaar en daarna jaarlijks 5,6 procent. Als we die besparing niet halen, gaat dat van onze inkomsten af. Halen we meer, dan delen we de winst.”

Heijmans Energie Services Universiteit van Amsterdam 6.jpg — Projectadviseur Gaby Kleijn in de gangen van het Science Park van de Universiteit van Amsterdam.

Ook na de eerste fase blijven de energiesensoren nuttig, bijvoorbeeld bij het monitoren van het energieverbruik. “Zien we een piek in het energieverbruik, dan onderzoeken we de oorzaken", vertelt Gaby. "Dat kan van alles zijn: een wijziging in gebruik van het pand, bijvoorbeeld een ander onderzoek in een laboratorium, kan ervoor zorgen dat de installaties niet meer optimaal zijn ingeregeld. Weet je wat de oorzaak is, dan kun je direct reageren en zo sturen.”

Daarnaast helpen de sensoren bij het aantonen van het effect van bepaalde ingrepen. “De data zijn een bewijs van het resultaat van onze acties. Als je bijvoorbeeld een energiezuiniger installatie hebt aangebracht, zie je dat meteen terug.”

Het uiteindelijke doel van de UvA is om in 2050 te voldoen aan de klimaatdoelstellingen van Parijs. De komende tien jaar willen Gaby en haar collega's van Energie Services zoveel mogelijk stappen in die richting zetten, vooral door praktisch te adviseren. “We voegen bijvoorbeeld duurzame opties toe aan het meerjarenonderhoudsplan. Gaat er een lamp kapot, dan ziet een monteur welk duurzaam alternatief hij kan bestellen. Want op dat moment is er spoed en gaat hij dat niet uitzoeken.

Daarnaast maken we vastgoedverbeterplannen waarin we laten zien wat extra investeringen – bijvoorbeeld in het isoleren van het gebouw of het plaatsen van zonnepanelen – kosten en opleveren. We leggen die plannen voor aan de energiecoördinator van UvA, het is dan aan hem om die maatregelen door te voeren of niet”, legt Gaby uit.

Wil de UvA bepaalde maatregelen doorvoeren, dan zorgen de servicemonteurs van Heijmans voor de uitvoering. Servicemonteur Jaryd Bakker merkt hoe belangrijk een goede samenwerking daarbij is: “Soms moet ik een verdeelkast uitzetten, maar de experimenten in de labs moeten blijven draaien. In goed overleg met de verantwoordelijke van die afdeling lukt het altijd. We doen het echt samen.”

Gaby voegt daaraan toe dat het goede onderlinge contact enorm helpt. “Door de coronamaatregelen hadden we een lastige start. De energieprestatiecomponent is uitgesteld, omdat er op het moment geen representatief energiegebruik is. We hebben wel een goed vertrekpunt, maar kan dat niet worden vergeleken met het huidige gebruik. Gelukkig denkt de UvA heel erg mee, want uiteindelijk gaat het erom dat we gezamenlijk de doelen halen en zoveel mogelijk energie besparen.”

Servicemonteur Jaryd Bakker in de technische ruimtes van de UvA.

Door zich te richten op bestaande bouw, wil het team van Energie Services bijdragen aan een duurzamere wereld. Daarin is nog veel te winnen. Anders dan bij nieuwbouw is het voor vastgoedeigenaren vaak nog niet bekend hoe de duurzaamheidsambitie gehaald moet worden. Dus moet de informatie daarover toegankelijk en concreet zijn, zodat partijen ermee aan de slag kunnen, vertelt Gaby.

“Heijmans heeft veel gebouwonderhoudscontracten waarbij wij ondersteunend kunnen zijn. We hebben niet alleen kennis van de mogelijkheden maar we kunnen het ook uitvoeren. Het mooie aan mijn werk vind ik dat we besparingsmaatregelen bedenken die we ook direct in de praktijk brengen. Samen heb je zo de daadkracht om de wereld te verbeteren.”