Gebiedsontwikkeling
Hart van Zuid maakt zijn naam waar door daadwerkelijk het duurzame stadshart van Rotterdam-Zuid te worden. Daar draagt Heijmans sinds 2015 graag en langdurig aan bij, in samenwerking met gemeente Rotterdam. Samen maken we de omgeving mooier, duurzamer en zetten we het welzijn van de bewoners en bezoekers centraal. Dat doen we onder andere met bijzondere oplossingen. Zoals de urban waterbuffer. Daarmee is de Rotterdamse wijk bestand tegen te veel water op natte dagen én is er genoeg voor de droge dagen.
Een nieuw stadscentrum
Hoe kunnen we van een onaantrekkelijk, druk en chaotisch doorgangsgebied, dat verschillende functies vervult, naar een levendig en duurzaam stadscentrum dat een gevoel van eenheid uitstraalt? Ons doel was om een plek te ontwikkelen waar zowel de bewoners als ondernemers en bezoekers zich thuis kunnen voelen, een plek die uitnodigt tot verblijf en ontmoeting. Een stadscentrum met praktische voorzieningen en een fijn thuis, het kan samen. Lees hieronder hoe we dat met de Gemeente Rotterdam voor elkaar hebben gekregen.
Een vernieuwd Zuidplein
De grondige metamorfose rondom Zuidplein omvatte onder andere het Rotterdam Ahoy Convention Centre, het theatergebouw, Zwemcentrum Rotterdam, een uitbreiding van winkelcentrum Zuidplein, een nieuw busstation, een hotel, bioscoop, woningen en horeca¬voorzieningen. Ook de buitenruimte is volledig nieuw ingericht. Met het doel om een fijne plek te maken voor velen. Daarbij werd niet alleen gedacht in technische duurzaamheid en de klimaatadaptiviteit van de nieuwe woningen, maar vooral ook in sociale duurzaamheid. Naast de fysieke transformatie, werd er juist ook geïnvesteerd in buurtbewoners en ondernemers: zij dragen de buurt en in hen schuilt de sociaal duurzame meerwaarde van de ontwikkeling.
Bestand zijn tegen water... én genoeg hebben voor droge dagen
Water opvangen op natte dagen zonder dat de straten blank staan. In Rotterdam-Zuid hebben wij een ondergrondse waterbuffer aangelegd. In deze zogenoemde urban waterbuffer wordt regenwater opgevangen, gefilterd, opgeslagen en hergebruikt. Zo wordt het water gebruikt voor het doorspoelen van de toiletten van de bioscoop, het schoonmaken van de Ahoy, planten worden voorzien van water en de vijvers van het Zuiderpark worden doorgespoeld zodat de waterkwaliteit goed blijft. De stad wil hiermee wel 20 miljoen liter regenwater hergebruiken zonder dat er een rioolwaterzuiveringsinstallatie aan te pas komt.
Integreren in de buurt
Naast de ontwikkeling van publieke gebouwen en transformatie van de openbare ruimte, omvat het plan een stevig sociaal programma. Diverse evenementen vallen daaronder, net als het stimuleren van vakmanschap en ondernemerschap en het bieden van stageplaatsen en werk aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Om ‘op het vuur’ te zitten, besloot Wouter on the spot een kantoor te openen. “We kochten een casco kantoorgebouw en openden daar ons kantoor en een informatiecentrum voor de buurt.” Het bleek een slimme zet, want zo waren ook de lijntjes korter met omwonenden en ondernemers. “Door hier te zitten, kunnen we het gesprek makkelijker aangaan en mensen uitnodigen op deze locatie.” Om dat te begeleiden werd een omgevingsmanager aangesteld, die zorgde voor de verbinding tussen de technische en menselijke kant van het verhaal. Programmamanager Nina Cranen geeft invulling aan het sociale programma. Zij is vanaf 2018 betrokken om dit programma voor Hart van Zuid te schrijven en te coördineren.
Groeiend hart klopt
Van plek voor doortocht veranderde het gebied rond Zuidplein in rap tempo in een volwaardige plek voor verblijf. Sinds de opening van het nieuwe 50-meter zwembad komen er mensen uit de hele stad hun baantjes trekken. Het roemruchte Ahoy is uitgebreid en feestelijk geopend door de koning en heeft een nieuwe muziekzaal, auditorium en congrescentrum. Het overdekte winkelcentrum biedt met 165 winkels alles wat je nodig hebt, en meer. Bestaande plekken veranderen en vernieuwen, maar écht nieuw is de Gooilandsingel als culinaire boulevard, met mooie nieuwe horecazaken. Juist hier blijf je hangen na je bezoek aan het nieuwe Theater Zuidplein of voorafgaand aan de film in het nieuwe Pathé.
Het Waterplein in Hart van Zuid is uniek in Nederland. Niet alleen qua functionaliteit, maar zeker ook qua vormgeving en uitstraling. Een wandeling in het recent opgeknapte Zuiderpark – hét grootste stadspark van Nederland - is altijd goed. De eerste mensen wonen er inmiddels, fase 1 is opgeleverd. De woningen van project In het Zuiderpark grenzen aan groen. Duurzaam ontwikkelen betekent dat we samen werken aan een integrale en inclusieve langetermijnvisie. Heijmans werkt gelijktijdig aan NPRZ, Rotterdams Tij en Hart van Zuid en is zo in staat om verbindingen te leggen die leiden tot synergie. Dit doen we niet zomaar even, hier zijn we decennia lang bij betrokken.
In 't Zuiderpark: Duurzaam en innovatief
Op de plek waar Hart van Zuid en het Zuiderpark samenkomen, is In ’t Zuiderpark gerealiseerd en bestaat uit 98 koopwoningen. Het is een kleine, duurzame wijk met veel groen, ruimte en met winkelvoorzieningen en scholen in de buurt. Een ideale plek voor (jonge) gezinnen. Projectdirecteur Wouter van de Braak: “De start verkoop, in 2020 bij LISA, werd ontzettend goed bezocht. Alles was 100% verkocht voor start bouw; 75% van de kopers komt uit Zuid.” De woonwijk ligt pal naast Ahoy en daarom moesten de woningen goed geluidswerend zijn. “We bouwden ruime en hoge vierlaagse huizen die tevens als een geluidsbarrière dienen.” Het project loopt naadloos over in het Zuiderpark, door de integratie van veel groen. “Het is een mooi, klimaatadaptief en duurzaam project met veel groen, zonnepanelen, een wadi, houten speelelementen en water. Het is bovendien energieneutraal, het riool is gescheiden en iedereen heeft een eigen terras. De manier van water bufferen en verkoelen zijn hier vernieuwend. Onze landschapsarchitecten deden voor dit project veel onderzoek naar duurzaamheid, waterhuishouding, vergroening en biodiversiteit en dat zie en voel je.”
Stedelijke verbinding
Niet alleen sociaal, maar juist ook op stedelijk niveau is hier sprake van een stevig staaltje verbinden. Heijmans zorgt voor de essentiële verbinding van allerlei losse elementen, die samen Hart van Zuid maken. Wouter: “Wij maakten als het ware de bodem van het project. In 2013 werd het stedenbouwkundig plan gepresenteerd en toen stonden de functies al vast. Er is vervolgens drie jaar gewerkt aan het bestemmingsplan, terwijl er ondertussen veel gesprekken werden gevoerd met omwonenden en stakeholders.” Veel voorwerk was nodig voordat de bouw daadwerkelijk startte.
Gehele gebiedstransformatie
Een grootse gebiedstransformatie waarbij wegen, haltes en busbanen werden omgelegd, de belangrijkste bestemmingen in het gebied -Ahoy, het zwembad, Theater Zuidplein en winkelcentrum een transformatie en/of uitbreiding hebben ondergaan, er nieuwe verbindingen werden gecreëerd, het gebied is vergroend, woonfuncties zijn toegevoegd en zowel bewoners als ondernemers werden actief betrokken. Met als resultaat:
- Betere bus- en metroverbindingen, o.a. door een ingrijpende herinrichting van het bus- en metrostation.
- De Gooilandsingel als groene autovrije boulevard voor voetgangers en fietsers en vormt de schakel tussen de busterminal, het AMGS- en het Ahoyplein.
- Midden in het gebied staat een nieuw Kunstenpand dat ruimte biedt aan Theater Zuidplein en een bibliotheek.
- In het voormalig deelgemeentekantoor is het eerste 50m zwembad van Rotterdam gebouwd. Ook heeft het een 25m bad en faciliteiten voor wellness, sport, horeca en kantoorfuncties.
- Het Ahoy complex is gerenoveerd en uitgebreid met een congrescentrum en muziekhal. Het hotel is bijna af en de bioscoop is in ontwikkeling.