Omgevingsmanagement
De voornaamste uitdaging bij het groot onderhoud aan de Limburgse A79 is niet het aanleggen van achttien kilometer nieuw en stiller asfalt, maar alles dat zich náást de snelweg bevindt. Een bodem vol archeologische schatten, mogelijke niet gesprongen explosieven en zeldzame diersoorten.
Tussen Heerlen en Hulsberg is de A79 afgesloten voor doorgaand verkeer. Hier werkt Heijmans in opdracht van Rijkswaterstaat aan een veiligere en stillere weg door het aanleggen van nieuw asfalt. Ondanks de afsluiting is het toch behoorlijk druk. Op deze paar kilometer werken verschillende asfaltploegen aan het wegdek: een landmeter zet markeringen uit en drie ploegen zijn bezig om alle geleiderails op hun plek te krijgen.
“We leggen hier een gigantische puzzel met alle werkzaamheden die we naast elkaar uitvoeren”, vertelt omgevingsmanager Dietske Sassen. “De A79 is dit jaar vier keer vier weken dicht, zodat Heijmans veilig kan werken en de situatie ook voor de weggebruikers veiliger is. Dat betekent wel dat we die vier weken volledig moeten benutten en waar nodig dag en nacht doorgaan.”
De strakke planning werd nog strakker toen het werk eind juli stil kwam te liggen vanwege hevige regenval en de weg overstroomde. Die vertraging probeert het team nu in te halen. Terwijl Dietske haar petje afneemt voor haar collega’s die in hoog tempo aan de weg werken, is zij zelf druk met een andere uitdaging.
Bodemschatten
“Onder onze opdracht vallen ook de waterwegen, dus de greppels en slootjes langs de weg. Omdat die lang niet onderhouden zijn, is er wateroverlast en uit hun krachten gegroeide bomen en struiken.” Om dat aan te pakken, is er in overleg met het Waterschap besloten de greppels dieper te maken en ze onderling beter met elkaar te verbinden, zodat regenwater gemakkelijker weg kan.
Vanwege het graafwerk wat daarvoor nodig is, nam Heijmans een archeologisch bureau in de arm. Dietske: “Al snel bleek dat er meer onderzoek nodig was naar de bodem. Mogelijk zitten er resten uit de Romeinse tijd in de grond en historische bodemlagen. Als dat zo is, moeten we dat vastleggen. Inmiddels hebben we samen met de archeologen elf kilometer booronderzoek gedaan. Er is nog niets gevonden, maar er zijn een paar plekken waar ze verder willen kijken.”
Alle partijen akkoord
Daarnaast liggen er mogelijk ook niet gesprongen explosieven (NGE) in de ondergrond, waar de Heijmans-afdeling Opsporing Ontplofbare Oorlogsresten (OOO) onderzoek naar doet. “Waar mogelijk combineren we die onderzoeken, de afstemming daarvan coördineer ik. En als de uitslagen van de onderzoeken er zijn, stem ik dat af met alle partijen die er iets over te zeggen hebben. Dat zijn hier vijf gemeentes, Rijkswaterstaat, de provincie en Waterschap Limburg. Je kunt je dus voorstellen dat dat tijd kost. Voor Heijmans soms lastig, want wij willen door met het werk. Maar het is belangrijk dat alles goed in kaart is gebracht en alle partijen akkoord gaan met wat we doen.”
Voor Dietske zelf is dit project iets anders dan ze gewend is. “Als omgevingsmanager richt ik me dan vooral op iedereen die in de omgeving woont of werkt. Hier vragen omwonenden juist de minste aandacht. Dat maakt de A79 voor mij een complex, maar ontzettend leuk project. Je behartigt de belangen van hele uiteenlopende partijen, zoals die van archeologen, om te zorgen dat alles wat in de bodem ligt niet vergaat. Maar ook de contacten onderhouden met bevoegde gezagen en onze opdrachtgever geven me veel plezier.”
Vlinder in het werkvak
Behalve in de ondergrond, zijn er ook boven het maaiveld uitdagingen. “De wegbermen zijn het leefgebied van de zeldzame veldparelmoervlinder. Onze ecologen hebben de delen waar zij actief zijn afgezet en onze collega’s in de uitvoering verteld waar ze rekening mee moeten houden. Zo mogen er geen kranen of voertuigen door hun gebied rijden en mogen de bloemen waar de vlinders van afhankelijk zijn niet per ongeluk worden gemaaid of platgereden. Ook zitten hier dassen en moeten we voorzichtig omgaan met hun burchten. Heijmans-collega en ecoloog Bas van den Broek loopt daarom wekelijks rondes in ons werkvak en houdt ons en onze partners op de hoogte van de stand van zaken”, legt Dietske uit.
Een minimaal aantal klachten
Hoewel het werk dag en nacht doorgaat en dat zeker geluidsoverlast met zich meebrengt, is het aantal klachten van omwonenden minimaal. In een jaar ontving Dietske ongeveer twintig meldingen, waar dat bij soortgelijke projecten soms vierhonderd zijn. “Dat komt deels omdat omwonenden heel graag willen dat we de A79 verbeteren, want de oude situatie gaf veel geluids- en wateroverlast. Wat ook helpt is dat we de klus in vier periodes hebben opgeknipt, in eerste instantie om het werk veiliger te maken. Tegelijkertijd hoef je maar vier keer aan de omgeving te vertellen wat er gaat gebeuren. Veel rustiger dan iedere week een bericht krijgen dat er weer een ander deel van de weg is afgesloten. Nu weten omwonenden na een paar dagen wat de omleidingsroute is en die blijft dan een paar weken zo.”
Daar helpt de Heijmans Bouw App goed bij, vindt Dietske. “Met één druk op de knop bereik ik elfhonderd mensen. Vooral toen we vanwege calamiteiten twee wegdelen op stel en sprong moesten afsluiten, was dat een enorm voordeel.” De meeste hinder ondervinden bewoners in de buurt van het materialendepot. “Helaas kunnen we niets veranderen aan het geluid dat aan- en afvoer van materialen met zich meebrengt, maar we hebben vorige week wel 55 bossen bloemen bezorgd als dank voor het begrip.”
Nog vier kilometer
Ook als de A79 weer open is, werkt Heijmans door aan het verdiepen van greppels en het onderhouden van het groen naast de weg. “In de ideale situatie doe je eerst alle onderzoeken, start je daarna met de werkzaamheden en werk je van hier naar daar. Door de lopende onderzoeken naar historische resten en niet gesprongen explosieven kan dat hier niet, dus werken we nu alleen aan de stukken berm die zijn vrijgegeven. Gelukkig kunnen we binnenkort bij alle stukken, als de A79 weer open is. Dan leveren we dit project hopelijk eind van dit jaar op.”
