Sinds hij de eerste schets maakte van de Zwerm zijn we anderhalf jaar verder, vertelt Frank Tjepkema. “Dat lijkt lang, maar een kunstwerk als dit vraagt veel engineering.” Het lichtkunstwerk is opgebouwd uit 700 stalen ‘vogels’ die een ‘vliegende’ zwerm vormen, door dynamische verlichtingsscenario’s. Samen met Heijmans en Signify (voorheen Philips Lighting) is het ontwerp nauwkeurig doorgerekend, met een paar aanpassingen tot gevolg.
Frank: “Zo bleek dat de stalen buis die aan de tunnel is bevestigd en waar de vogels op zitten, iets dikker moest zijn, voor een veilige constructie. Gelukkig hoefden we geen concessies te doen aan de hoofdvorm: de ring raakt maar op vier plekken de tunnel, extra ondersteuning bleek niet nodig. Fijn, want ik wil dat de Zwerm zoveel mogelijk zweeft.”

Lichtkunstwerk Montgomerylaan Eindhoven
Vliegen met lichtDankzij parametrische ontwerpsoftware zijn dit soort wijzigingen eenvoudig door te voeren, aldus Frank. “De computer rekent het hele kunstwerk opnieuw door met een nieuwe buisdikte.”
Puzzel
Na de zomer startte de installatie van de Zwerm en kreeg Frank er een nieuwe Heijmans-partner bij: projectleider Jachimo van Ophoven. “Ik volg mijn collega’s van engineering op. Het is mijn taak ervoor te zorgen dat de Zwerm straks daadwerkelijk ‘vliegt’: ik ben verantwoordelijk voor de uitvoering, het eerste aanspreekpunt voor onze monteurs buiten, en voor de coördinatie tussen de opdrachtgever en alle partijen die aan het kunstwerk meewerken.” De gemeente Eindhoven wilde de Zwerm openen voor de start van de Lichtjesroute midden september.


De vogels van de Zwerm zijn per vier bevestigd aan de stalen 'ring'.
Het was een hele puzzel om het kunstwerk te installeren. De vogels van de Zwerm zijn per vier gekoppeld, zitten als het ware samen op een stalen ‘tak’. Deze takken zijn bevestigd aan een driedimensionale vakwerkconstructie oftewel de stalen buis, die zich om en door de tunnel heen krult. Frank: “Die lijnen, boven en onder, definiëren grotendeels de vorm. En de schoonheid van het kunstwerk.”
Pragmatisch
Die puzzel maakten Jachimo en zijn team van monteurs. De staalleverancier, in wiens fabriek het kunstwerk is gemaakt, hing de Zwerm in één week aan de tunnel. De vier ankersets met ieder vier bevestigingspunten waren al in het beton gestort, op basis van de tekeningen. “Een set ankers zat nét niet op de goede plek, en die afwijking konden we niet opvangen in de staalconstructie”, vertelt Jachimo. “Dus moesten we opnieuw in het beton boren.”