De Kuil, Rotterdam
Bouwen met oog voor de natuur: het klinkt logisch, maar is nog lang niet vanzelfsprekend. Toch wint natuurinclusief bouwen snel terrein, van steden tot dorpen. Het gaat verder dan een groen dak of een perkje: het draait om het structureel verweven van ecologie met architectuur. Wat houdt dat precies in? Vijf vragen (en antwoorden) over deze duurzame manier van bouwen.
1. Wat is natuur inclusief bouwen?
Natuur inclusief bouwen is een manier van ontwerpen en bouwen waarbij planten, dieren en ecologische systemen vanaf het begin worden meegenomen. Het gaat niet om ‘groen als aankleding’, maar om functionele natuur die integraal deel uitmaakt van het gebouw en de buitenruimte.
Voorbeelden zijn: nestgelegenheden in gevels, groene daken, gevelgroen, bloemrijke bermen met inheemse soorten en water opvangplekken die ook ecologisch functioneren.
2. Waarom is het belangrijk?
Stedelijke gebieden worden steeds dichter bebouwd en versteend. Dat zorgt voor problemen als:
- Vermindering van biodiversiteit
- Hittestress in de zomer
- Wateroverlast bij hoosbuien
- Minder ruimte voor ontspanning en ontmoeting
Natuur inclusief bouwen draagt bij aan klimaatadaptatie, ecologisch herstel én woonkwaliteit. Het maakt steden leefbaarder voor mensen én aantrekkelijker voor dieren zoals vogels, bijen en vleermuizen.
3. Hoe pas je het toe in de praktijk?
Goede natuur inclusieve bouw begint al op de tekentafel. Belangrijke aandachtspunten:
- Gebouwen: integreer nestkasten, groene daken, gevelbeplanting, schaduwstructuren
- Openbare ruimte: werk met inheemse planten, zachte overgangen tussen privé en openbaar, open bodemstructuren
- Water: benut regenwater als kans – via wadi’s, infiltratievelden of waterpleinen
- Onderhoud:ontwerp voor robuust groen dat met de seizoenen meebeweegt
Bijvoorbeeld: In Rotterdam is voormalig parkeerdek De Kuil her ontwikkeld tot een stadswijk waar nestkasten, sedumdaken, wadi’s en bloemrijke hofjes samen zorgen voor een groene oase in de stad.
Nieuwe woningen… én ruimte voor de vrije natuur. Het kan samen.
4. Wat levert het op voor bewoners?
Natuur inclusieve wijken zorgen vaak voor:
- Meer rust, ruimte en welzijn
- Een betere luchtkwaliteit en temperatuurregulatie
- Mogelijkheden voor ontmoeting, spelen en bewegen in het groen
- Betere afvoer en opslag van regenwater
- Meer betrokkenheid bij de directe leefomgeving
Uit ervaring blijkt: bewoners waarderen groen niet alleen, ze gaan er actief gebruik van maken – van buurttuinen tot het observeren van vogels of spelen met kinderen onder de bomen.
5. Wat zijn de uitdagingen en kansen?
Natuur inclusief bouwen vraagt om vroege samenwerking tussen ontwerpers, ecologen en ontwikkelaars, maar ook ruimte voor experiment en lokale oplossingen. Daarnaast is het belangrijk dat er ook heldere afspraken zijn over beheer en onderhoud. Opdrachtgevers en overheden moeten zich bewust zijn van de noodzaak van natuurinclusief bouwen.
Maar vooral biedt het grote kansen: om steden veerkrachtiger te maken, biodiversiteit terug te brengen én gebouwen letterlijk in te bedden in hun omgeving.
