Tussen Veenendaal, Ede en Grijsoord versterken we niet alleen de doorstroming, maar ook de natuur. De verbreding van de A12 tussen Veenendaal, Ede en Grijsoord betekende meer dan alleen asfalt. Waar infrastructuur vaak als barrière voor de natuur wordt gezien, maakten we hier juist de omgekeerde beweging: van versnippering naar verbinding. Dankzij slimme en duurzame ingrepen verbinden we natuurgebieden aan weerszijden van de snelweg en versterken we de biodiversiteit in de regio.
Eerste infra PPS van Heijmans
De A12 is een mijlpaal: het is het eerste infraproject van Heijmans in Nederland dat als publiek-private samenwerking (PPS) is gerealiseerd. Als consortium zijn we verantwoordelijk voor ontwerp, bouw, financiering én onderhoud (DBFM). Diverse wegenbouw- en civieltechnische disciplines werken hierin nauw samen.
Dankzij slimme en duurzame ingrepen versterken we de biodiversiteit in de regio.
Voor dier én doorstroming
De A12 was jarenlang een scheidslijn in het landschap. Flora en fauna aan beide kanten van de weg leefden geïsoleerd. Tijdens de verbreding van deze drukke snelweg grepen we de kans om daar verandering in te brengen. Samen met ecologen werkten we aan innovatieve oplossingen om de natuur weer aan elkaar te knopen. Want alle bermen in Nederland samen hebben de potentie om het grootste natuurgebied van het land te vormen. De A12 is daar nu een krachtig voorbeeld van.
We richten ons specifiek op het vergroten van leefgebieden voor soorten als dassen, reeën, boommarters, vleermuizen, hazelwormen, hagedissen en slangen. Dankzij slimme ingrepen wordt hun leefgebied niet alleen verbonden, maar ook vergroot.
Groene samenwerking
De ecologische inpassing van het project is tot stand gekomen in samenwerking met EcoGroen, H+N+S Landschapsarchitecten, RAVON en de Zoogdiervereniging. Dankzij hun specialistische kennis kijken we verder dan de snelweg alleen en is het landschap duurzaam versterkt.
De bermen zijn ingericht als heidegebied, een waardevol biotoop voor insecten, vogels en reptielen. Ze vormen een ecologische schakel tussen eerder geïsoleerde natuurgebieden en dragen zo bij aan een robuustere biodiversiteit.
Tot 2032 monitoren we actief de biodiversiteit in het gebied. De eerste resultaten zijn veelbelovend: de maatregelen werken, en het ecosysteem herstelt zich. Deze inzichten nemen we mee naar toekomstige projecten.
Slimme ecologische verbindingen
Langs het tracé zijn verschillende maatregelen genomen om mens en dier veilig te laten bewegen:
- Boommarterportalen
Verkeersportalen zijn zó aangepast dat ook boommarters en eekhoorns ze kunnen gebruiken om de snelweg over te steken. De eerste gebruikers zijn al op beeld vastgelegd. - Faunavriendelijk viaduct
Bij de kruising met het spoor is een viaduct zo ontworpen dat ook dieren het veilig kunnen oversteken. Ringslangen broeden hier inmiddels met succes. - Fietstunnel met vleermuisvriendelijke verlichting
De fietstunnel onder de A12 is overdag verlicht, maar ’s nachts gaat het licht uit. Vleermuizen gebruiken deze tunnel nu als veilige route om de snelweg te kruisen. - Extra faunapassages over én naast het spoor
Voor dassen, reeën en andere soorten zijn ook langs het spoor aanvullende verbindingen aangelegd, zodat hun leefgebieden niet langer versnipperd zijn.
Een blauwdruk voor de toekomst
De A12 laat zien dat infrastructuurontwikkeling en natuurversterking hand in hand kunnen gaan. Belangrijk detail: dit is zonder extra budget gerealiseerd. Biodiversiteit was opgenomen als EMVI-criterium in de aanbesteding, waardoor aannemers zich konden onderscheiden met slimme, duurzame oplossingen.
Dankzij een slimme fasering, de keuze om knooppunt Grijsoord als eerste aan te pakken en hinderbeperkende maatregelen, bleef de A12 grotendeels beschikbaar tijdens de werkzaamheden. Ook het treinverkeer werd minimaal belast door alleen te werken in treinvrije nachtvensters.
16 jaar onderhoud
Na oplevering eind 2016 blijft Heijmans tot eind 2032 verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer van het volledige tracé: van Veenendaal via Ede tot aan Grijsoord. Daarmee borgen we de kwaliteit én ecologische waarde op lange termijn.
