Digitaal graven met minder uitstoot

Behendig klimt Guido op de linker rups van zijn Liebherr 930. Hij hangt zijn laarzen buiten op en stapt op zijn sokken de cabine in. Hij tikt op een paar toetsen van het touch screen voor hem, draait de contactsleutel om en drukt op de startknop, waarna de motor achter de cabine zoemend tot leven komt.

De grote gele rupskraan staat op het bouwterrein van Greenport Venlo. Dit stuk grond van ruim 650 hectare wordt de komende jaren getransformeerd tot een bedrijventerrein. “Deze week graaf ik een grote vijverpartij en delen van een natuurpark", vertelt Guido. "Soms moet ik tussendoor even bijspringen bij een andere klus. Zo hielp ik vanochtend met het leggen van een paar buizen. Lekker gevarieerd werk. Daarom rijd ik elke ochtend met een glimlach naar de bouwplaats.”

Digitaal peilen

Guido werkt 32 jaar bij Heijmans en is één van de twintig vaste Heijmans-machinisten. Hij wordt in het hele land ingezet op projecten. “Het komt weleens voor dat ik een paar uur moet reizen naar de bouwplaats. Gelukkig is Venlo maar een uurtje vanaf mijn huis. 

De komende maanden is dit mijn vaste werkplek. Elke ochtend stap ik om kwart over vijf in de auto, drink ik in de keet een kop koffie en start om half zeven mijn kraan op. Eerst check je alle vloeistoffen. Vroeger deed je dit met een peilstok, bij deze nieuwe machine gaat dat digitaal. Na deze check start ik de kraan en laat ik rustig alle systemen warmdraaien. Tegelijkertijd start ik mijn gps-systeem op."

Graven met GPS

Aan een nieuwe manier van werken moet je altijd wennen weet Guido. “Tien jaar geleden twijfelde ik aan het nut van gps-gestuurd graven en nu weet ik niet beter. Het werk gaat sneller en veel nauwkeuriger dan vroeger.”

Guido krijgt elke ochtend van de maatvoerder een 3D-model toegestuurd en laad deze in zijn gps. “Voorheen deden we dit met piketpalen. Nu zie ik op mijn scherm precies hoe diep of schuin ik op een bepaalde plek moet graven. Als het scherm groen kleurt zit je goed, graaf je bijvoorbeeld te diep dan kleurt het scherm rood. Ideaal.”

Elektronisch aangestuurd

Hij legt beide handen op de joysticks, tilt de giek op en kantelt de bak. "Kijk, deze kraan bedien je volledig elektronisch. De joysticks zitten niet aan een 'servo' gekoppeld zoals vroeger, maar rechtstreeks aan de computer, die vervolgens de machine aanstuurt. Bij oudere machines zat er soms wat vertraging in de bewegingen.

Nu gaat alles razendsnel en heel soepel. Op het touch screen zie je de verschillende vloeistofpeilen, maar stel je ook de machinefuncties in en wordt het beeld van de camera’s weergegeven. In de toekomst wordt de gps gekoppeld aan het gehele besturingssysteem, zodat je de kraan met één hendel kan besturen.”

Veilig werken

Naast het gps-systeem is de kraan van Guido voorzien van talloze andere opties. Die mocht hij als bestuurder mede bepalen. "Alsof je een nieuwe leaseauto uitzoekt. De lijst met standaard opties mocht ik naar wens aanvullen. Heel luxe ja, al zit er natuurlijk wel een plafond aan. 

Bij het samenstellen speelde veiligheid een grote rol. Zo liet ik mijn kraan uitrusten met 360-graden camera’s, verwarmde spiegels, extra veel dimbare ledlampen, een gepersonaliseerde luchtgeveerde stoel, brede treeplanken en beugels om je aan vast te houden. Tijdens het bouwproces ben ik vijf keer bij de dealer op bezoek geweest om feedback te geven. Zo zijn er extra opbergkisten gemonteerd voor mijn kettingen en gereedschap.”

Duurzame motor

Wat de aandrijving betreft gaat de rupskraan van Guido ook met zijn tijd mee. Zo is hij voorzien van een schone en zuinige 'stage 5-motor', die voldoet aan de laatste emissienormen. Guido: “Gemiddeld verbruik ik nu dertien liter diesel per uur, heel netjes voor een kraan van dertig ton. Mijn oude kraan verbruikte veel meer brandstof. Daarnaast is deze motor zo stil dat je hem nauwelijks hoort in de cabine. Ook voor collega’s die in mijn buurt werken is dat fijn.”

Zuinig met brandstof

Tevens verbruiken deze nieuwe generatie dieselmotoren minder olie dan oudere typen. “Bij mijn kraan moet je om de tweeduizend draaiuren olie verversen. Bij mijn vorige kraan moest dit al na vijfhonderd uur. De kleine beurt doe ik zelf, samen met een Heijmans-monteur die met de onderdelen naar de bouwplaats komt.

Voor de grote beurt komt er een monteur van fabrikant Liebherr langs, die onder andere de software van de systemen update. Net zoals bij je telefoon. Voor echt grote reparaties aan bijvoorbeeld het rups-rijwerk, gaat de kraan op transport naar de Heijmans-werkplaats in Rosmalen.”

Dat gebeurt niet vaak, want Guido is zuinig op zijn rupskraan. “Ik ben verantwoordelijk voor deze machine dus ik rijd, graaf en draai altijd voorzichtig en kijk goed om me heen. Mijn vieze laarzen hang ik steevast buiten op. Ik werk op mijn sokken en houd daarmee het meeste vuil uit de cabine. Regelmatig stofzuig ik de boel van binnen. Door alle onderdelen steeds af te spoelen probeer ik de kraan ook van buiten schoon te houden."

Eenzaam vindt Guido het werk als machinist zeker niet. “Er zit een goede radio in en met een 27MC ‘bakkie’ praat ik met andere machinisten op het werk. Ook heb je altijd veel contact met de collega’s buiten op de bouwplaats. Ik zit tot begin volgend jaar in Venlo. Mijn volgende project is nog niet bekend.”