Park Vijfsluizen, Vlaardingen
Groene oase
Heijmans en Naturalis Biodiversity Center starten een onderzoek naar het effect van natuurinclusieve bouwtoepassingen. De samenwerking richt zich op acties die de lokale biodiversiteit versterken. De eerste stappen worden gezet in Park Vijfsluizen in Vlaardingen. Bij deze gebiedsontwikkeling wordt bewust nagedacht over een gezonde leefomgeving voor mens en dier.
Om natuurinclusief bouwen verder te ontwikkelen, meten Heijmans en onderzoeksinstituut Naturalis wat de daadwerkelijke toegevoegde waarde is van groentoepassingen en -maatregelen. Prof. Dr. Barbara Gravendeel, botanicus en onderzoeker bij Naturalis en hoogleraar aan de Radboud Universiteit: “In de gebouwde omgeving worden steeds meer initiatieven genomen die de biodiversiteit moeten versterken, van groene gevels en daken tot vogelbosjes met bessenstruiken en vleermuiskasten. Maar de daadwerkelijke effecten daarvan zijn nauwelijks bekend. Daar willen we verandering in brengen.”
Door de samenwerking met Heijmans wil Naturalis meer kennis opdoen over tegengaan van biodiversiteitsverlies en effectieve oplossingen tot versterken daarvan. Monitoring en onderzoek worden uitgevoerd vóór, tijdens en nog enkele jaren na de oplevering van de gebiedsontwikkeling Park Vijfsluizen in Vlaardingen. De eerste fase van deze nieuwe woonwijk wordt in 2023 opgeleverd.
Robuuste oplossingen
“Bij natuurinclusief bouwen wordt vaak gedacht aan het ophangen van wat nestkastjes aan een gebouw. Maar bij Heijmans zien we dat veel breder”, vertelt Vincent Nederpel, senior adviseur ecologie bij Heijmans. “Wij hebben de ambitie dat in 2023 al onze ingrepen leiden tot verbetering van de natuur. En daarbij focussen we ons niet alleen op ‘knuffelsoorten’ als vogels, vlinders en zoogdieren, maar juist ook op minder opvallende planten en kleine insecten.”
“Belangrijk voor biodiversiteit is de verbinding van leefgebieden van verschillende soortgroepen met elkaar, waardoor genetische uitwisseling kan plaatsvinden en lokale populaties worden versterkt. En de ideale leefomstandigheden voor soorten inrichten natuurlijk. Door op die manier een ecosysteem op te tuigen, kunnen soorten elkaar in balans houden en bijdragen aan onze behoeftes, zoals het bestuiven van voedselgewassen. Ook voorkom je zo plaagsoorten. We willen robuuste oplossingen voor biodiversiteit combineren met ecosysteemdiensten zoals waterberging, luchtfiltering en het voorkomen van hittestress.”
Toevluchtsoord
De samenwerking tussen Naturalis en Heijmans start in Vijfsluizen, één van de nieuwe gebiedsontwikkelingen waar Heijmans een gezondere leefomgeving wil maken. Vanaf de start van deze ontwikkeling is door een divers team nagedacht over de natuur en ecosysteemdiensten die deze nieuwe woonomgeving mens en dier kan bieden.
“In Vijfsluizen heeft Heijmans de bestaande natuur en de mate van biodiversiteit geïnventariseerd, keken we wat er behouden kan blijven en naar wat er in de nieuwe inrichting nodig is om onze ambitie waar te maken”, aldus Vincent Nederpel.
Daar hoort onder andere het versterken van de bestaande vegetatie bij, gebruiken van lokaal passende bomen, en struiken en kruiden toevoegen dus. “Alleen zo sluit het ecosysteem van Vijfsluizen aan op het landschap en de omgeving. De dieren en planten die zich hier thuis voelen zullen Vijfsluizen dan ook als leefgebied gebruiken, waardoor de rijkdom aan soorten toeneemt.”
De groene structuren die zich in de loop der jaren op het terrein van Vijfsluizen hebben ontwikkeld, blijven waar mogelijk behouden. Heijmans plaatst alleen bomen, struiken en planten bij die aansluiten op de aanwezige vegetatie. Zo dienen twee bestaande bosgebiedjes als toevluchtsoord voor de aanwezige organismen tijdens de bouw van de nieuwe woonomgeving. Vanuit deze groene eilanden zullen wilde planten en dieren straks het gebied opnieuw bevolken. Met behulp van slimme camera’s wordt ook gekeken welke vliegende insecten er leven. Deze data zegt iets over de gezondheid en diversiteit van de natuur in Vijfsluizen en de directe omgeving.
Participatie
Omdat lokale bewoners vaak al erg veel weten over de natuur en soorten die in hun omgeving leven, betrekken Naturalis en Heijmans hen in de toekomst graag bij het onderzoek. Barbara Gravendeel: “Met ‘citizen science’ kunnen burgers participeren in onze kennisontwikkeling. We nodigen nieuwe bewoners en andere geïnteresseerden in een latere fase graag uit om samen met ons de data van lokale biodiversiteit in Vijfsluizen te verzamelen.”
