Een schone bouwplaats een utopie? Zeker niet! Dat bewijst het Rotterdamse Havenkwartier. Niets geen rondslingerende bouwmaterialen, maar overzichtelijke containers waar alles per categorie wordt opgeruimd. Geen wonder dus dat het Havenkwartier is uitgeroepen tot Schoonste Bouwplaats.
Wie het imposante Havenkwartier in de Rotterdamse wijk Katendrecht binnenkomt, wordt direct overdonderd door de geordendheid van de dynamische bouwplaats. Hoewel er tientallen medewerkers van Heijmans en onderaannemers druk in de weer zijn, is het er overzichtelijk, strak en netjes. Een plattegrond in vier talen (Nederlands, Engels, Duits en Pools) geeft inzicht in de bouwplaatsinrichting waar 164 appartementen worden gebouwd, 36 eengezinswoningen, veertien loodswoningen, één commerciële ruimte en een ondergrondse parkeergarage van twee verdiepingen zijn gebouwd. Iets verderop staan verschillende containers voor bouwmaterialen netjes naast elkaar. Met daarvoor grote borden wat er wel én niet in de container geplaatst mag worden.
Cup met grote oren
De orde en netheid is tekenend voor het Havenkwartier. Niets geen rommel en bouwmaterialen die klakkeloos in het rond slingeren. Nee, op deze immense Rotterdamse bouwplaats is alles tot in de puntjes geregeld. Van de kantine, wc’s en vergaderruimtes in de keet tot de bouwplaats zelf. Nergens is zelfs bijna een achtergebleven koffiebeker of lege wc-rol te vinden. Het is dan ook niet voor niets dat de bouwplaats is uitgeroepen tot Schoonste Bouwplaats in de regio Rotterdam in 2021. Daar heeft het projectteam waaronder bedrijfsleider Arjan van der Zwan met bouwplaatsmanager Stan van de Velde hard voor gewerkt.
Trots prijkt de zilverkleurige cup met de grote oren dan ook in de keet samen met een foto waar Stan de bokaal krijgt uitgereikt. “Het was een grote verrassing toen we de cup kregen uitgereikt. Iedereen was trots. Het is vooral een stukje waardering voor het hele team. Zo van goh: we hebben het niet voor niets gedaan. Deze titel geeft bovendien een stukje stimulans”, vertelt Stan enthousiast.
Teamprestatie
Want eerlijk, zo’n schone bouwplaats ontstaat natuurlijk niet vanzelf. Van MT tot projectmanagers, uitvoerders, werkvoorbereiders tot collega’s op de bouwplaats: iedereen werkt mee. Net als alle dertig tot veertig onderaannemers en de werklui van buitenaf die werken in het Havenkwartier. Het is echt een teamprestatie. Arjan trots: “Toen dit immense project van start ging, hebben we meteen met een knipoog geroepen dat dit de schoonste bouwplaats van het westelijk halfrond moest worden. Als Heijmans wil je gewoon af van het imago dat het op een bouwplaats altijd een zooitje is. We zijn met z’n alleen zoiets moois aan het bouwen, dan mag het tot het project af is toch geen bende zijn? Dat past niet in de huidige tijdsgeest. De vraag was alleen: hoe krijgen we zo’n schone bouwplaats voor elkaar?”
Samen met het MT werd een strategie opgesteld en er kwam een bouwplaatsprotocol waarbij de inbreng van het bouwteam leading was. Ook kwam er ruimte voor extra budget. Arjan: “Als je meer vraagt dan de standaard en de ambitie hebt om in elk geval de schoonste bouwplaats van het land te worden, moet je dit budgetteren. Maar daar moet je het management wel van overtuigen Zo zijn er bijvoorbeeld direct bij de start van het project betonplaten neergelegd bij de ingang. Zo komt iedereen netjes de bouwplaats op en loop je niet met vieze blubberschoenen de keet binnen. Dit vraagt denkkracht en investering aan de voorkant, maar dat kunnen we weer besparen op de schoonmaakkosten.”
Hand in hand
Bij het nastreven van een schone bouwplaats was ook veiligheidskundige Tomas Guit betrokken. Want een schone en veilige bouwplaats gaan hand in hand. “Kijk je naar de ‘big six’ van oorzaken van bedrijfsongevallen, dan staat struikelen en vallen door rommel zeker in die lijst. Misschien wel op de eerste plaats. Een opgeruimde bouwplaats is dan ook enorm belangrijk voor de veiligheid van medewerkers”, legt Tomas uit, terwijl hij een rondje over het terrein loopt. Bouwplaatsmanager Stan knikt en loopt richting Toren Eén. Hij wijst naar de bouwcontainers die ervoor netjes naast elkaar staan. “Het belang van een nette bouwplaats is groot. We creëren zo een omgeving waar mensen graag willen werken. Het struikelgevaar is weg, de omgeving ziet er aantrekkelijk uit en dat werkt plezieriger.”
Stan en zijn team doen er alles aan om de bouwplaats structureel clean en veilig te houden. Dat vraagt soms ook om ogenschijnlijke simpele innovaties. Stan: “We vragen aan iedereen om zijn werkplaats netjes achter te laten. Zo hebben we per onderaannemer bijvoorbeeld eigen plekken gecreëerd waar ze het materiaal kunnen neerleggen. Zo is er altijd orde en netheid.” Maar bouwmateriaal naar boven krijgen en weghalen – zeker op zeven, tien of zeventien verdiepingen hoog – is zo makkelijk nog niet. Daarom ontwikkelden Stan en z’n team rolcontainers waar ze een hap uitsleepten. “Zo kun je ze niet alleen snel volgooien, maar ook makkelijk legen. Die zijn heel handig gebleken. En hoe makkelijker je het voor iedereen maakt, hoe meer iedereen opruimt.”
Duurzaam en minder zooi
En de volgende stap, kan het nog schoner? Als het aan Stan, Arjan en Tomas ligt wel. Stan vertelt verder, terwijl hij de lift omhoog naar de zeventiende verdieping pakt: “Het lijkt nu misschien of alles perfect schoon is, maar daar zijn we nog niet. We blijven kijken waar het nog beter kan. Het liefst willen we dat iedereen altijd zijn eigen materiaal opruimt. Of nog beter: dat er geen rommel is.” Eenmaal bovenaan kijkt het trio even naar dat indrukwekkende uitzicht dat nooit verveelt. Aan de ene kant blinkt de Kop van Zuid en de Erasmusbrug en aan de andere kant zie je de schepen in en uitvaren in de havens. Arjan: “De markt is ook flink in beweging. Daarover hebben we ook overleg met onze partners. Vroeger zaten alle inbouwreservoirs van toiletten in een kartonnen doos. Eigenlijk precies, zoals je ze bij een Gamma zag staan. Nu krijgen we die zonder verpakking geleverd. Fijn, want naast dat het veel in zooi op de bouwplaats scheelt, is het ook een stuk duurzamer.”
Hoewel het Havenkwartier de prijs voor schoonste bouwplaats al in handen heeft, komt veiligheidskundige Tomas nog altijd elke maand in het Havenkwartier langs om te kijken hoe het ervoor staat. Dit verwerkt hij in een protocol met must-haves en nice-to-haves dat het hele jaar wordt geüpdatet. “Een schone, veilige bouwplaats moet je van begin af aan strak neerzetten, maar je moet ook samen willen verbeteren. Zien waar er kansen en uitdagingen liggen.” Tomas probeert het belang van een schone, veilige bouwplaats bij elk nieuw project dat Heijmans opstart mee te geven. “Wat we hier doen, wordt bij al onze andere bouwplaatsen uitgedragen en waar mogelijk opgezet. Daar heb je aan ’t eind van de rit het meeste profijt van.”
