Een grote doos vol verschillende bouwstenen, die blijft groeien en is aan te passen naar gelang plek en tijd: met veel plezier werken architect Trude de Vroomen en haar collega’s bij Inbo aan de ontwerpen voor Heijmans Huismerk-woningen. Die daardoor binnen bouwtijd en budget klaar zijn.
We ontmoeten architect Trude de Vroomen in het Utrechtse Leidsche Rijn, voor een bouwblok met recent opgeleverde huurwoningen volgens het Heijmans Huismerk. Glanzend witte kaders rond de voordeuren, warm metselwerk en veel opvallende details en kleuren maken een levendige straat: en dat is precies zoals de architecten van Inbo het graag zien.
Trude: “We hebben hier volgens de richtlijnen van Heijmans Huismerk ontworpen, gebruikmakend van een compacte variatiebibliotheek. Toch vinden we het heel belangrijk dat elk project - elke locatie, elke straat - een eigen karakter en diversiteit heeft. Daarom bedenken we eerst het verhaal, daarna wordt het ontwerp uitgewerkt.”
Inbo is een van de vaste partners van Heijmans voor projecten die volgens het Heijmans Huismerk zijn ontwikkeld. Dat betekent niet dat er geen andere architectenbureaus worden betrokken bij het ontwerpen van Huismerkwoningen. Integendeel: soms doen er zelfs per locatie meerdere bureaus mee. “Inbo is vanaf het begin bij de ontwikkeling betrokken en doet ook de uitwerking van plannen”, vertelt Trude. “Daarbij denken we ook mee als het gaat om nieuwe ontwikkelingen in de bouw.” Daarover later meer.
Huismerkbibliotheek
Trude is partner bij Inbo en werkt vanuit het kantoor in Heerenveen. “Maar de Huismerk-projecten vind je in heel Nederland”, zegt ze enthousiast. “En bij elke plek, elke straat leggen we met de elementen vanuit de ‘bouwdoos’ van Heijmans Huismerk steeds nieuwe accenten. Zo is voor een project in Arnhem gewerkt met bakstenen van een lokale steenfabriek. En geïnspireerd door het Zeeuwse landschap, werken we in Middelburg met referenties naar de kleuren en kappen van de Zeeuwse klederdracht. Dat maakt architectuur zo leuk. Elke keer mogen we een nieuw verhaal bij een plek bedenken!”
Bij aanvang van elk project is er een zogenoemde ‘intake’-bijeenkomst met de mensen van Heijmans en de architecten. Dan wordt de locatie besproken en komen de bouwplannen al snel op tafel.
“Meestal is dan al wel bekend hoeveel woningen er moeten komen en is er een basisplan voor de verkaveling. Wij kijken dan vooral goed naar de opbouw van het plan, de variatie in de woningtypen, de opbouw van de buurt. Waar willen we accenten leggen? Welke bewonersdoelgroep komt waar? Is er voldoende sociale cohesie of juist variëteit in het aanbod? Hoe zorg je met elkaar dat het een fijne woonplek wordt? Daar ligt voor ons de uitdaging in de beginfase”, stelt Trude.
Aftasten en afstemmen
De processen en procedures van Huismerkprojecten zijn precies omschreven. Trude: “Dat moet ook wel, want we werken met stringente budgetten en planningen. En we hebben te maken met veel interne en externe partijen die in het proces moeten worden meegenomen: denk aan de opdrachtgever en zijn co-makers en de lokale overheden: de stedenbouwkundige, de Welstandscommissie. Ze hebben allemaal hun eigen ideeën over de plek. Iedereen moet meegaan in het proces, timing is heel belangrijk. En telkens blijkt dat hoe scherp je het ook omschrijft, ieder proces anders is. Elke opdracht heeft zijn eigen karakteristieken - die moet je met elkaar aftasten en afstemmen.”
Binnen het Huismerk ligt de basis voor de woningen goeddeels vast. Er is een aantal plattegronden voor verschillende doelgroepen, er zijn variaties op het aantal verdiepingen en de typen daken.
“Je zou kunnen zeggen dat ongeveer tachtig procent van de woning is vastgelegd in standaard afmetingen en eenduidige constructieve opbouw. Er blijft twintig procent over om het verschil te maken. En dat verschil zit vooral in de gevel en het dak, dat is ons speelveld”, legt Trude uit. Voor de twintig procent is er de zogenoemde variatiebibliotheek, vol met materiaal- en detailoplossingen. “En die geeft veel bouwstenen, het is als een grote legodoos!” aldus de architect. “Met die oplossingen weet je dat je binnen bouwtijd en budget kunt blijven - dat de materialen beschikbaar zijn en details voldoen aan de kwaliteitsnorm. En er worden steeds nieuwe bouwstenen toegevoegd - de bibliotheek blijft in ontwikkeling. Het is geen keurslijf.”
Nieuwe ontwikkelingen
Gasloos bouwen en circulariteit: ook deze ontwikkelingen worden in het Heijmans Huismerk-concept meegenomen en Inbo denkt daarover mee. “We hebben inmiddels een reeks plattegronden ontwikkeld voor woningen zonder gasaansluiting en met een alternatieve energiebron. Dat maakt het allemaal toch net weer anders.”
Het is volgens de architect heel belangrijk dat Heijmans deze stappen zet. “Elk jaar komen er circa duizend Huismerkwoningen bij. Ik vind het heel inspirerend dat wij als co-makers meedenken over dit soort ontwikkelingen en onze kennis inbrengen.”
De volgende stap voor Heijmans Huismerk is die naar circulair bouwen. De eerste brainstormsessies zijn al geweest. Trude: “Daarbij doe je ontzettend veel kennis op, die je ook voor andere projecten kunt inzetten. Je omschrijft ambities voor vandaag, het volgende project, voor over een paar jaar. Deze bijeenkomsten zijn ook ontzettend goed voor de teambuilding met Heijmans en de andere co-makers: als je je samen inzet om een systeem te verbeteren, doet iedereen in de praktijk ook net dat stapje extra.”
Ook de (toekomstige) bewoners van de Heijmans Huismerkwoningen hebben daar baat bij, daar is Trude van overtuigd. “Je kunt sneller nieuwe ontwikkelingen doorvoeren, omdat het om grotere aantallen gaat. Ook binnen scherp omschreven randvoorwaarden voor budget en planning kan je goede en innovatieve woningen ontwerpen en bouwen, daar heeft de ervaring ons geleerd.
De partners die werken aan Huismerkwoningen hebben een gezamenlijke ambitie: iedereen heeft recht op een mooie woning en woonomgeving. Dat is het uitgangspunt voor elk plan!”
Neem contact met ons op
