Je herkent het geluid vast als je op de snelweg over een brug of viaduct rijdt: kedeng. En aan het eind nog een keer: kedeng. De kleine kier tussen het vaste wegdek en dat van de brug, de voegovergang, maakt lawaai. Dat niet alleen, hij is ook nog onderhoudsgevoelig. Nu is er een voegovergang die stil is én lang mee gaat: de Brainjoint. Hoe werkt zo’n stille voeg?
De zwakste schakel
Voegovergangen zijn de schakel tussen wegen, bruggen en viaducten. Het zijn flexibele, waterdichte stroken dwars over de weg. Ze moeten het verkeer dragen, bewegingen van bruggen en viaducten opnemen, de omgeving van de voeg beschermen tegen gevolgschade van lekkage en geen geluidhinder veroorzaken. Voegovergangen zijn vaak de zwakke schakels van de weg. Ze zorgen voor geluidsoverlast, irritatie bij de weggebruiker en hebben eerder onderhoud nodig dan de rest van het wegdek. Dat betekent dus ook meer oponthoud voor de weggebruiker.
Geluid en levensduur
Wanneer een voertuig over een voegovergang rijdt ontstaat een pulserend ‘stootgeluid’. Met het stiller worden van het asfalt, gaat dit geluid steeds meer opvallen. Als gevolg hiervan neemt het aantal klachten uit de nabije omgeving van een brug of viaduct toe.
Er zijn twee soorten voegovergangen te onderscheiden. Harde voegovergangen (beton, staal en kunststof) gaan 20 jaar of langer mee, maar maken veel lawaai. Zachte voegovergangen (bitumineus) hebben aanvankelijk goede geluidsreductie als er verkeer overheen rijdt, maar hebben een relatief korte levensduur van gemiddeld 3 jaar. Dit komt doordat de bitumineuze voeg na een tijdje indeukt, wat weer geluidsoverlast kan opleveren. Ze moeten daarom in vergelijking met het omliggende asfalt, dat meestal langer dan 12 jaar meegaat, vaker worden vervangen. Dat kost veel geld en levert veel verkeershinder op.
Verbergen
Een manier om de voeg stil te krijgen is door de voegovergang te verbergen onder het asfalt. De Brainjoint is niet zichtbaar vanaf het wegdek. Het asfalt loopt ononderbroken door en er is niets waar autobanden tegenaan stoten wat geluid geeft. Brainjoint staat voor Burried Reinforced Asphalt Interlayer Noiseless Joint en is een gepatenteerde innovatie.
Vrij vertaald: Brainjoint is een verborgen, onzichtbare en onhoorbare voeg die werkt door middel van gewapende tussenlagen in een asfaltconstructie. Dit wordt bereikt met een ‘rekspreidende inlage’ tussen de asfaltlagen boven de voeg van het betonnen kunstwerk. Daarin is een serie stalen strips van 50 x 5 centimeter opgenomen. De strips liggen verspringend over de voeg, zodat een mogelijke scheur niet kan doorgroeien naar boven. Ze zweven als het ware in de bitumen waardoor de constructie voortdurend spanningsvrij blijft. De prefab inlage wordt op de plaatselijk ingezaagde onderlaag gelegd. Daarna kan het asfalt er in één keer overheen.
Stiller dan stil
De Brainjoint is stiller dan de stilste versie van de traditionele harde voegen. Deze krijgen namelijk het predicaat ‘stil’ als ze maximaal 5 decibel meer lawaai maken dan het aangrenzende wegdek. Maar dat is nog steeds een flinke puls waar je vooral ’s nachts last van kan hebben. De deklaag boven de Brainjoint is gemaakt van flexibel asfalt (Brugflex). Dit asfalt is anders van samenstelling om horizontale krachten en verticale vervormingen van een brug of viaduct op te kunnen nemen en kan inmiddels net zo stil gemaakt worden als ZOAB.
Eenvoudig aan te brengen
De Brainjoint wordt niet alleen toegepast omdat hij zo stil is, maar ook omdat hij zo snel aan te leggen is. Hoewel de aanleg iets duurder is dan sommige andere voegen, zijn er geen aparte werkgangen nodig en kan hij in één moeite worden meegenomen tijdens het reguliere asfalteren. Dat bespaart files en afzettingskosten, waardoor hij per saldo weer voordeliger is. De Brainjoint gaat vrijwel even lang mee als het ZOAB: zo’n twaalf jaar.
Voor- en nadelen
Voordelen
- Kostenbesparingen op het beheer en onderhoud van voegovergangen door het verlengen van de onderhoudsintervallen en het beperken van het aantal schades.
- Verbetering van de doorstroming door minimaliseren van verkeershinder als gevolg van onderhoud en vervanging.
- Verminderen van geluidshinder voor de omgeving door toepassing van een stille voeg.
- Relatief snel aan te brengen.
Nadelen
- Iets duurder in aanleg dan de gemiddelde voegovergang.
- Optimale toepassing bij volledige vervanging van de deklaag op het viaduct of de brug.
- Alleen nog toepasbaar bij viaducten en bruggen met een overspanninglengte tot 50 meter.