Al ruim vijftig jaar vinden Heijmans-monteurs spanning op Schiphol. Maar deze zomer gaat de knop om. Afscheid van een geliefd perceel: “Hier heb je de hele wereld over de vloer.”
Een zomerse ochtend. Schiphol-Centrum is vrijwel uitgestorven; See, Buy, Fly lijkt een zinnetje uit vergeten tijden. Volgens een scherm vertrekken tussen 10.00 en 15.00 uur slechts zestien vliegtuigen. Uitvoerder Frank de Rijk van Heijmans Infra zal niet inchecken. Hij hunkert nooit naar een boardingpass voor vlucht KL0733 naar Curaçao of de TB8722 naar zonnig Goa. Lachend: “Ik heb maar één keer gevlogen. Van een keukentrapje af.”
Vernieuwing
Frank is meer van de aarde. In dubbele betekenis: grond onder de voeten, maar ook elektrische spanningsreferentie. Dat zit in de familie. Zijn vader was eveneens uitvoerder, bij Nolte in Eindhoven. “Dat bedrijf werkte voor de PNEM [voorloper van Essent – red.] en Schiphol. Ik kon in 1986 op de luchthaven aan de slag. Tijdelijk, voor zes weken. Ik zou aan landingsbaan-verlichting werken. Maar het liep anders. Landingsbaanverlichting heb ik indertijd niet gezien. En zes weken liep uit tot ruim 34 jaar.”
Zonder spijt, al moet Frank elke ochtend om 05.00 uur van zijn woonplaats Oss naar de luchthaven rijden. “De lol van Schiphol? Een geweldige werkplek. Altijd levendigheid, want hier heb je de hele wereld over de vloer. Nou ja, nu even wat minder.”
Perceel 8
Al in 1967 verzorgde Nolte het E-werk op Schiphol. Later zou het bedrijf opgaan in Heijmans Techniek en Mobiliteit, dat het zogeheten perceel 8 van Schiphol in de wacht sleepte. Het omvat alle transport van elektriciteit. Veelzijdig? Ja, wil je alle contractonderdelen ervan uit je hoofd leren, dan riskeer je kortsluiting in je geheugen. Een kleine greep: het contract omvat beheer en onderhoud van energievoorzieningen en- systemen voor landside en airside, distributie en -trafostations en mobiele noodstroomaggregaten tot aan verkeersregelinstallaties, openbare verlichting, inkoopverdeelstations, HS-, LS-, OV-, elektriciteits- en signaalkabels, KWH-meters, modems en OV-masten.
Storingen zijn zeldzaam
Schokkend veel? Ontegenzeggelijk. Maar het netwerk zelf is overzichtelijk. Heijmans is verantwoordelijk voor het hart van de elektriciteitsvoorziening op Schiphol en zorgt zo dat elk jaar circa 495.000 vliegtuigen veilig landen en opstijgen, rollen tientallen kilometers bagagebanden; werken klimaatbehandelings- en detectiesystemen; functioneren roltrappen, computers en scanners; bieden koffieapparaten dagelijks troost en zijn zowel 71 miljoen passagiers als 68.000 werknemers elke seconde van elektriciteit verzekerd.
“Storingen zijn heel erg zeldzaam”, zegt Frank met trots. “Maximaal drie à vier per jaar, vrijwel altijd breuken in kabelverbindingen. Binnen een half uur zorgen we voor elektriciteit. En mocht het werkelijk misgaan, dan kan Schiphol terugvallen op noodvoorzieningen.
Storingen zijn heel erg zeldzaam. Maximaal drie à vier per jaar, vrijwel altijd breuken in kabelverbindingen. Binnen een half uur zorgen we voor elektriciteit
Vernieuwing
Frank, die wekelijks met Schiphol Groep overlegt, prijst de hoge kwaliteitseisen van zijn opdrachtgever. “Net zoals bij ons staat veiligheid voor Schiphol voorop. Ook technisch hebben ze een voorsprong in hun sector. Ze kiezen voor innovatie en vernieuwing. Al begin jaren negentig wilde Schiphol kunststofbekabeling. Dat zegt iets. Je vindt hier ook schakelstations die technisch gezien nog honderd jaar mee zouden kunnen. Maar Schiphol wil geen enkel risico lopen. Sommige onderdelen van oudere installaties zijn ook niet meer zo makkelijk verkrijgbaar.”
Dynamiek
De bewijsvoering voor de vernieuwingsdrift van Schiphol is niet ver weg. Vlakbij Ceintuurbaan-Zuid steken de hoofden van Joop Luijnenburg en Rick Rutte amper boven het zand uit. In een lasgat werken de Heijmans-monteurs aan het overzetten van 10 KV-kabels op een nieuw schakelstation.
Joop, die zijn energie al 34 jaar aan Schiphol wijdt: “De dynamiek die je hier hebt, vind je nergens anders. Niet dat ik van vliegen hou. Eén keer naar Oman, dat was mooi genoeg.” Zijn collega Rick, die nu acht jaar op de luchthaven werkt: “De afwisseling is erg groot. Een 10 KV-kabel lassen, een lichtmast aansluiten, een hoogspanningshok inrichten, slagboominstallaties plaatsen en zelfs een straatje leggen. Het enige nadeel: als je in de zomer terugkomt van een reis ben je al snel je vakantiegevoel kwijt. Ik zie me nog lopen in de aankomsthal, net terug uit Italië: bots je op collega’s die aan het werk zijn. De herinnering aan Schiphol die me altijd zal bijblijven? De bloemenzee na de aanslag op de MH17.”
In een lasgat werken de monteurs aan het overzetten van 10 KV-kabels op een nieuw schakelstation.
Obama
Een kwartier later stapt Eric Brandt in de werkkuil. Als hoofdlandmeter van Heijmans Infra kent hij zowat elke vierkante meter van Schiphol: met een peilstok, digitale veldboek en gps-schotel voert hij rijksdriehoeksmetingen uit. Zo is van elke kabel of leiding die Heijmans legt de exacte positie en de diepte bekend. Welke gebeurtenis op Schiphol hem het meest zal bijblijven? De Nuclear Security Summit [NSS] in maart 2014.
“Talloze wereldleiders landden hier. Ook Obama, die van de Airforce One in een helikopter overstapte. We zagen hem opstijgen en voorbijkomen.” Heijmans dankte ook extra werk aan de NSS. De geelhelmen leverden extra elektriciteitsvoorzieningen en verstevigden de Polderbaan met zware rijplaten. Niet onnodig: de baan fungeerde als parkeerhaven voor zo’n veertig regeringstoestellen. Ook bracht Heijmans barriers en bebording aan langs de A4, waarover de stoet van regeringsauto’s naar Den Haag reed.
Zure appel
Frank zal vooral 2019 niet vergeten. In april van dat jaar herverkavelde Schiphol haar zogenoemde percelen. Alle onderhoud en beheer legt de luchthaven voortaan in handen van de grote bouwers. Na inschrijving sleepte Heijmans twee grote contracten in de wacht: onderhoud en [ver]bouw van Terminal 1 en 2 en van de start- en landingsterreinen Dat geeft vleugels aan de orderportefeuille van Heijmans Wegenbouw en Utiliteit.
Maar Frank en zijn collega’s zullen door een kist zure appels heen moeten bijten. “Bij de laatste aanbestedingsronde is dit contract naar de BAM gegaan. Spijtig, want na ruim vijftig jaar kennen we het energiecontract door en door. Gelukkig lag er nog veel werk. Pas eind deze zomer nemen we afscheid van dit perceel.”
Melancholie
Eén zekerheid: aan de vonkende werklust zal het niet gelegen hebben. Sinds 2018 vernieuwden Frank en zijn ploeg nog vier grote 10 KV-verdeelstations en namen ze tien kleinere onderhanden. Flinke klussen, leert een dubbelbezoek aan het oude en het nieuwe schakelstation. De uitvoerder: “Heijmans heeft het hele bouwtraject begeleid: ontgraven, fundering storten, bovenbouw realiseren, schilderen. Nadat de 10 KV-installatie was geplaatst, hebben wij de volledige binnen-installatie aangebracht.”
Monteren is met de M van Melancholie. Want na de zomer valt het doek voor perceel 8 definitief. Een troost: Frank en zijn mensen blijven op Schiphol werken. Ze gaan op de airside aan de slag, het gebied waar de vliegtuigen staan, stijgen en landen.
Dat wordt wel extra kilometers maken, voorziet de uitvoerder. Want Schiphol is maar liefst 2.787 hectare oftewel 4.115 voetbalvelden groot. Nu al heeft Frank werkdagen dat hij zo’n honderd kilometer over het grondgebied van de luchthaven rijdt. Tot hij zijn To Do-lijstje van die dag afvinkt, de deur van de keet achter zich dichttrekt en zuidwaarts gaat. Van Schiphol naar Oss, van Spanning naar Ontspanning.
