Wat maakt een gebouw gelukmakend? Die vraag stond centraal tijdens het webinar van Heijmans, waarin Marvin van Kempen (Duurzaam Gebouwd) in gesprek ging met Joppe Stelloo (Heijmans) en Martijn Burger, wetenschappelijk directeur van EHERO, de Erasmus Happiness Economics Research Organisation. Aan de hand van praktijkervaringen, data en wetenschappelijke inzichten verkenden zij hoe werkomgevingen kunnen bijdragen aan meer werkgeluk, loyaliteit en productiviteit.
Hybride werken vraagt om aantrekkelijke kantoren
De aanleiding voor het gesprek is herkenbaar voor veel organisaties. Sinds de opkomst van hybride werken komen medewerkers minder vaak naar kantoor. Werkgevers willen de kantooromgeving aantrekkelijker maken om medewerkers te motiveren weer fysiek samen te komen. Tegelijk worstelen ze met vragen als: wat werkt echt en voor wie? Welke elementen maken een werkplek ‘gelukmakend’? En hoe onderbouw je dat met data?
Volgens Joppe Stelloo ligt hier een duidelijke behoefte: "We zien dat veel organisaties zoeken naar hoe ze kunnen inspelen op de wensen van jongere generaties, en hoe ze hun omgeving moeten inrichten om mensen te binden. Daarbij gaat het niet alleen om sfeer, maar om fundamentele keuzes in ontwerp, gebruik en beheer van gebouwen."
Geluk: wat is het eigenlijk en waarom doet het ertoe?
Volgens Martijn Burger is het belangrijk om eerst stil te staan bij wat geluk eigenlijk is. "Geluk gaat over je prettig voelen én over tevreden zijn met je leven als geheel. Werk is een belangrijk levensdomein, en dus een krachtige factor in het algehele geluksgevoel."
Werkgeluk wordt volgens EHERO bepaald door een balans tussen werkstressoren (zoals werkdruk of een slechte werk-privébalans) en energiebronnen (zoals autonomie, steun van collega’s, of zingeving in je werk). De werkomgeving speelt hierin een sleutelrol, stelt Martijn. “Een slechte luchtkwaliteit, lawaai of een oncomfortabele werkplek kunnen negatieve gevoelens versterken. Maar goed ontworpen omgevingen kunnen juist bijdragen aan positieve gevoelens, focus en verbinding.”
Het gebouw als geluksfactor
Martijn Burger wijst op verschillende wetenschappelijke studies die de invloed van de gebouwde omgeving onderbouwen:
- Luchtkwaliteit, licht en akoestiek vormen de basis: deze elementen beïnvloeden het welzijn direct. Als die niet op orde zijn, daalt de tevredenheid en productiviteit merkbaar.
- Geuren blijken verrassend invloedrijk: “Citroengeur bijvoorbeeld werkt activerend én positief op de stemming. Dat zijn inzichten uit sensorisch onderzoek die we nog weinig gebruiken in werkomgevingen.”
- Indeling en functie moeten aansluiten op het type werk: kantoortuinen kunnen sociale interactie stimuleren, maar zijn minder geschikt voor kennisintensieve taken die concentratie vragen.
Als we werkgeluk écht belangrijk vinden, moeten we het durven meenemen in ontwerpbeslissingen, in aanbestedingen, en in dagelijkse keuzes over gebouwen.
Volgens Martijn moeten we gebouwen ontwerpen vanuit het perspectief van de gebruiker én met een breder beeld van welzijn dan puur comfort. In een ideale wereld verhoogt het ontwerp zowel medewerkersgeluk áls productiviteit.
Geluk centraal in ontwerp en beleid
Binnen de samenwerking tussen Heijmans en EHERO is een praktisch model ontstaan waarin geluk als kernbegrip centraal staat. Joppe Stelloo legt uit: "We zien dat je als je bewust inzet op het verhogen van geluk, dat leidt tot minder verzuim, meer loyaliteit en hogere productiviteit. Maar daarvoor moet je wel weten aan welke knoppen je kunt draaien."
In het model zijn drie niveaus onderscheiden:
- Gezonde gebouwen – met goede luchtkwaliteit, voldoende daglicht, akoestisch comfort.
- Aantrekkelijke gebouwen – die zintuigen prikkelen, uitnodigen tot ontmoeting, en een gevoel van veiligheid en waardering oproepen.
- Slimme gebouwen – die technologie gebruiken om de gebruikerservaring te verbeteren, zoals intuïtieve toegangs- en reserveringssystemen.
Als mensen zich welkom, gehoord en geholpen voelen in een gebouw, draagt dat direct bij aan hun motivatie en beleving.
Wat kun je morgen doen?
Het webinar liet zien dat gelukmakende gebouwen niet alleen een wens zijn, maar ook een concrete ontwerp- en beleidsopgave. Volgens Martijn Burger is het belangrijk om naast de grote lijnen ook te kijken naar quick wins. “Denk aan betere ventilatie, meer daglicht, stilteplekken, of juist ruimtes voor sociale ontmoeting. Maar ook: wat doet geur of kleur met de stemming?”
Veel deelnemers gaven in de chat aan dat hun eigen werkomgeving ‘oké’ is, maar zeker verbetering verdient. En dat is precies waar het potentieel ligt. Martijn: “Als we werkgeluk echt belangrijk vinden, moeten we het durven meenemen in ontwerpbeslissingen, in aanbestedingen, en in dagelijkse keuzes over gebouwen.”
Oproep tot samenwerking
De uitdaging ligt niet bij één partij, benadrukken zowel Joppe als Martijn. Het gaat om samenwerking tussen gebruikers, ontwerpers, facility managers en beleidsmakers. Heijmans ziet hierin een duidelijke rol voor zichzelf. Joppe: “Wij willen niet alleen gebouwen maken, maar omgevingen die mensen gelukkig maken. En dat begint met luisteren: naar wetenschap én naar de mens in het gebouw.”
Wil je meer weten over hoe je werkgeluk in jouw organisatie kunt versterken met de juiste werkomgeving? Neem contact op met Joppe of bekijk het volledige webinar terug.
Neem contact met ons op