De waarde van welzijn in de werkomgeving

In een tijd waarin organisaties alles op alles zetten om talent aan te trekken én te behouden, wordt de werkomgeving steeds meer gezien als een strategisch instrument. Niet langer slechts een verzameling bureaus en vergaderruimtes, maar een plek die bijdraagt aan vitaliteit, betrokkenheid en prestaties.

Toch blijft de vraag: wat ís eigenlijk de waarde van een werkomgeving die welzijn bevordert? En minstens zo belangrijk: hoe maak je die waarde tastbaar – voor de organisatie, voor gebruikers én voor de lange termijn?

Tijdens de WorkPlace Xperience, een jaarlijks vakevent voor iedereen die professioneel bezig is met de (toekomstige) werkomgeving, gingen experts uit het bedrijfsleven, de overheid en technologie hierover met elkaar in gesprek tijdens een ronde tafel-sessie. Vanuit Heijmans schoof Alexander Lindeboom aan, Directeur Commercie en Strategie, om het belang van welzijn in vastgoedontwikkeling en -beheer te belichten. De inzichten uit die ronde tafel vormen de basis voor dit artikel.

Welzijn is geen extraatje meer

Jarenlang gold welzijn als een ‘mooie bijkomstigheid’: prettig als het kan, maar zelden een prioriteit. Sterker nog, tot voor kort had slechts een handvol werkgevers het bewustzijn dat medewerkers meer verwachten dan een kantoor waar een bureau staat en goede koffie is. Die tijd is voorbij. Onderzoeken van onder andere Harvard Business Review en Leesman tonen overtuigend aan: de fysieke en mentale kwaliteit van de werkomgeving heeft directe impact op productiviteit, betrokkenheid en het ziekteverzuim. Zo kan door de akoestiek en luchtkwaliteit te verbeteren, de productiviteit met wel 15% stijgen.

Dat vraagt om een andere kijk op kantoorhuisvesting. Zoals een van de deelnemers treffend zei: “We investeren miljoenen in gebouwen, maar de échte kosten zitten in het verliezen van mensen.” Een omgeving waarin mensen zich goed voelen, is dus een investering in de toekomstbestendigheid van je organisatie.

Van gevoel naar bewijs

Toch blijft het lastig: hoe maak je welzijn concreet en meetbaar? Alleen sturen op ‘medewerkerstevredenheid’ via een jaarlijkse enquête schiet tekort. Tijdens de sessie werd gepleit voor een bredere benadering: het combineren van harde data – zoals verzuim, gebruikspatronen en zelfs omzet – met kwalitatieve inzichten.

Alexander Lindeboom verwoordde het helder: “Zonder meetbare impact blijft welzijn op de werkplek een loze belofte.” De aanwezigen riepen op tot het formuleren van duidelijke normen: wat verstaan we eigenlijk onder een welzijn bevorderende omgeving? En hoe zorg je ervoor dat je daar als organisatie gericht op kunt sturen, net zoals bij duurzaamheid of veiligheid?

Geen welzijn zonder samenwerking

Wat telkens terugkwam: welzijn is geen verantwoordelijkheid van één afdeling. Toch is dat nog te vaak hoe het in de praktijk gaat. HR kijkt naar werkgeluk, verzuim en verloop, facilitair naar kosten per werkplek, vastgoed naar prijs per vierkante meters: ieder vanuit het eigen perspectief.

De echte meerwaarde ontstaat pas als deze silo’s worden doorbroken. Als ontwerp, techniek, beheer én gebruikerservaring integraal worden benaderd. Dat begint al bij de uitvraag: staat welzijn expliciet in het programma van eisen? Wordt de gebruiker gehoord? Is de gevraagde oplossing wel flexibel voor toekomstige veranderingen? En hoe stuur je als opdrachtgever op meer dan alleen kosten en capaciteit?

Technologie als middel tot menselijkheid

Technologie biedt hier kansen, mits goed ingezet. Sensoren, planningsapps en slimme gebouwbeheersystemen kunnen inzicht geven in het gebruik van ruimtes, knelpunten blootleggen en zelfs gezondheid stimuleren. Maar technologie moet niet de hoofdrol opeisen.

Zoals Bente van Vlijmen van Kanpla het zei: “Door drempels weg te nemen – bijvoorbeeld met digitale oplossingen in foodservices of ruimtegebruik – creëer je ruimte voor ontmoeting, gezondheid en verbinding.” De kunst is technologie zo in te zetten dat het bijdraagt aan menselijk contact en welbevinden, niet alleen aan efficiëntie.

Kiezen voor de lange adem

Welzijn laat zich niet afdwingen in een project van zes maanden. Het vraagt om een langetermijnvisie én de bereidheid om onderweg te blijven leren en bijsturen. Thomas Blom, werkzaam bij de gemeente Utrecht, gaf hier een voorbeeld van met zijn strategie ‘Werken 3.0’, gericht op hybride en gezond werken. Opmerkelijk is dat het ziekteverzuim bij de gemeente al jaren relatief hoog is (10%). Lange tijd werd de oorzaak vooral gezocht bij andere zaken, terwijl de fysieke werkomgeving minder aandacht kreeg. De strategie Werken 3.0 markeert een belangrijke verbreding van de aanpak en werpt nieuwe, relevante vragen op over wat medewerkers écht nodig hebben om gezond en betrokken te kunnen werken.

Een goede kans, want wie inzet op gezondheid en verbinding, oogst op termijn niet alleen minder uitval, maar ook meer betrokkenheid en innovatiekracht. De vraag is alleen wie de stap zet om het te durven organiseren én meten.

Naar een gedeeld kompas met Heijmans

De rode draad tijdens de ronde tafel was duidelijk: welzijn is geen zachte randvoorwaarde, maar een strategisch uitgangspunt. En net als bij duurzaamheid vraagt dat om eigenaarschap vanuit de hele keten: opdrachtgevers, ontwerpers, beheerders, dienstverleners én gebruikers.

Heijmans ziet het als haar rol om partijen daarin te verbinden. Niet door kant-en-klare antwoorden te geven, maar door het gesprek te faciliteren. Want alleen door samen op te trekken kunnen we gebouwen realiseren die bijdragen aan menselijk welzijn, werkgeluk en maatschappelijke waarde.

Benieuwd naar onze visie op werkgeluk? Download ons e-book: Het gebouw waarin je gelukkig wordt’.