De gevolgen voor het milieu en onze gezondheid van emissies door microplastics als gevolg van bandenslijtage zijn jarenlang onderschat. Een sluimerend probleem, dat zich met name openbaart in de bermen en waterwegen langs verbindingswegen, zoals provinciale en rijkswegen.
Heijmans initieerde het laboratoriumonderzoek, in samenwerking met kennisinstituut Deltares en Avans Hogeschool. De eerste resultaten zijn hoopvol. Uitvoerig vervolgonderzoek blijft noodzakelijk én urgent. Daarom doet Heijmans een oproep aan politiek, wetenschap en industrie om te werken aan potentiële oplossingen voor een gezonde leefomgeving.
Download hier het onderzoeksrapport
Bermvervuiling
Slijtage van autobanden is daarmee de grootste bron van vervuiling door microplastics. Van de totale fijnstofemissies veroorzaakt door wegverkeer is maar liefst 52% afkomstig van bandenslijpsel. Het overgrote deel belandt in waterwegen en bermen, waar rioleringen vaak ontbreken en van filtering of afbraak geen sprake is.
Lees meer over de schadelijke uitstoot van autobanden op tno.nl
Gevaar voor gezondheid
Het is bekend dat meerdere chemische middelen die aan bandenrubber zijn toegevoegd, kunnen leiden tot chronische gezondheidsrisico’s. Door toenemend gebruik van elektrische auto’s groeit het probleem. De banden van deze zwaardere voertuigen slijten namelijk sneller en er komen steeds meer elektrische auto’s.
Lees meer over de onbekende risico’s van microplastics op tno.nl
Het is belangrijk dat er snel een breed gedragen gevoel van urgentie ontstaat.
Biologische afbraak
Na het in kaart brengen van oplossingsrichtingen, hadden we er al snel vertrouwen in dat biologische afbraak een fundamenteel deel van de oplossing kan zijn. In 2023 is hiernaar bij Heijmans een afstudeeronderzoek verricht door Bastiaan van Stokkom. Bastiaan studeert milieukunde aan de Avans Hogeschool in Breda.
Onderzoek
Het kennisinstituut voor water en ondergrond, Deltares, stelde hun kennis en lab beschikbaar. Het selecteren van potentieel effectieve bacteriën en schimmels was stap 1. In het lab zijn de micro-organismen geactiveerd en via verschillende methodieken in aanraking gebracht met het schadelijke bandenslijpsel. Ter vergelijking is ook een bodemmonster van met bandenslijpseldeeltjes vervuilde grond meegenomen in het onderzoek.
Afhankelijk van de onderzoeksmethodiek liep het afbraakpercentage door de geselecteerde bacterie na zestig dagen op tot circa 5%. Door de micro-organismen in het bodemmonster werd circa 7% van het rubber afgebroken in dezelfde periode.
Vervolgonderzoek moet uitwijzen óf en hoever deze percentages verder stijgen bij langdurigere blootstelling van de microplastics aan de geteste micro-organismen.
We hebben nu gezien dat micro-organismen die in de bodem bandenslijpseldeeltjes tegenkomen, leren om dit gedeeltelijk af te breken.
De rol van Heijmans
De zorgwekkende berichten over microplastics die het milieu belasten, prikkelen de innovatiedrang bij het infrabedrijf van Heijmans. Als makers van de gezonde leefomgeving willen wij iets met dit vraagstuk. Heijmans is zich er bovendien van bewust dat ons komende jaren een grote infrastructurele bouw-, onderhoud- en herstelopgave te wachten staat. Het zou een gemiste kans zijn om bij die operatie de problemen met bermvervuiling links te laten liggen.
Hoe nu verder?
Heijmans heeft nu eerste stappen gezet in een zoektocht naar oplossingsrichtingen en wil betrokken blijven bij deze zoektocht. Maar de voornaamste insteek is het probleem nu prominent op de agenda te zetten van politiek, wetenschap en industrie. Op termijn ziet het infrabedrijf weer een actievere rol voor zich bij het toepasbaar maken van concrete oplossingen.