Skip to content
langs_de_lijn_pijnacker_sfeer2.jpg
Langs de lijn bij Pijnacker-Zuid

Oud worden is vooruitzien

22 maart 2018

In 2040 zullen ouderen een kwart van de Nederlandse bevolking vormen. Hoe ze hun ideale woonsituatie zien? Een straatonderzoek in Pijnacker, inclusief ontmoeting met een paranormale pensionado.

Een zonnige zaterdag in een dorp tussen Delft, Den Haag en Rotterdam. Eerst een 360˚-graden blik: het oog ziet een boeddhabeeld, een tweedehands trouwjurk in een etalage en een man die een stationcar wast. Welkom in Pijnacker-Zuid, waar Heijmans maar liefst 2.200 woningen bouwde – en nog. 

Zuid is een eigentijdse dorpsuitbreiding, leren de straatnamen: geen Piet Heinplein of Van Heutszhofje, maar Fluitekruid en Witte Klaver. Doordachte stedenbouw zonder benauwenis, veel differentiatie in woningtypen. Zorg-, sport- en onderwijsvoorzieningen liggen op loopafstand, net zoals het winkelcentrum. In en om Pijnacker-Zuid vind je polders en parken. Wie scheepsdiesel wil ruiken: dankzij metrolijn E zit je zo in Rotterdam.

Autonomie

In het winkelcentrum staat een verlaten rollator met Gall & Gall-tasje. Verderop wacht Hans van Gurp (33) op zijn vrouw. Ze wonen in Berkel, met hun twee jonge kinderen. De research & development engineer: “In een krakkemikkig oud huis van vier verdiepingen. Dat kan straks botsen met een stijgende leeftijd. Maar ik wil tot de laatste snik m’n autonomie behouden, desnoods met mantelzorg.

Ook mijn ouders, die nu begin zestig zijn, willen zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Wel in een rijtjeshuis, gelijkvloers. Ik heb het regelmatig met ze over ‘later’. Dat moet je goed en tijdig regelen.”

langs_de_lijn_pijnacker_hvgurp_.jpg
Hans van Gurp: "Ik wil tot de laatste snik m’n autonomie behouden, desnoods met mantelzorg."

Op het Speenkruid loopt Ine de Jong (66) met boodschappentas. De gepensioneerde rijksambtenaar verkocht haar Haagse huis in zomer 2017. “Het liefst had ik het op m’n rug meegenomen”, zegt ze. Nu woont ze hier, vlakbij haar dochter. “De verhuisreden? Ik wilde graag dichter bij mijn dochter wonen.”

Ze erkent dat ook de jaren gaan tellen. Nu heeft ze een appartement op driehoog. Het is gelijkvloers en drempelloos. Schuifdeuren vergemakkelijken de doorgang met een eventuele rolstoel. Ze betaalt 900 euro per maand. Met 105 vierkante meter is de oppervlakte van haar huis maar een kwart van het vorige. Laconiek: “Alle drie m’n kinderen zijn de deur uit. Hou ouder je wordt, des te minder ruimte je nodig hebt.”

langs_de_lijn_pijnacker_sfeer1.jpg

Veiligheid en sociaal contact vindt ze de belangrijkste condities voor onbezorgd oud worden. Regelmatig schuift ze aan bij het buffet in de gezamenlijke ontmoetingsruimte. “Ik ben alleen, maar niet eenzaam. Ik heb twee hondjes en een tijdrovende hobby. Welke? Paranormale verschijnselen. Kom straks anders even langs.” Afgesproken

Slecht ter been

Een naderende kinderwagen op de Faunalaan. Inzittende: Louise (3). Haar ouders verontschuldigen zich voor hun stoffige kleren. Ze hebben net in hun nieuwe huis lopen klussen. Een vrijstaande woning met rieten kap, vorige week opgeleverd. De bouwer? Heijmans – toeval bestaat niet in de polder. Statistisch onderzoeker Caroline Bloemendal (35) en ambtenaar Reinier van der Pol (37) zijn nog jong. Toch houden ze bouwkundig nu al rekening met de kans dat ze ooit slecht ter been raken.

langs_de_lijn_pijnacker_rvdpol_cbloemendal_louise_.jpg
Caroline Bloemendal en Reinier van der Pol met dochter Louise. "We waren hier pioniers."

“Zien? Lopen we even terug.” Rul zand, rijplaten, voordeur: binnen toont Reinier de uitbouw op de begane grond. Zo’n vijf bij zes meter, waar als het nodig is een slaapkamer met douche van te maken is. Leidingwerk ligt er al, raam kan gemaakt worden. Oud worden is niet terug- maar vooruitzien.

Is Pijnacker-Zuid een levensloopbestendige wijk? Het lijkt erop. In 2010 kwamen de nog kinderloze Reinier en Caroline hier wonen. “Overal weilanden. We waren pioniers. Nu schuiven we een paar straten door. Volgens mij kun je hier ook goed oud worden. Het gaat toch vooral om winkels, sociale en medische voorzieningen. Moet je eens bij Albert Heijn gaan kijken, hoeveel ouderen daar koffie zitten te drinken.”

Paprika’s

Een winderige straat. Bert van Paasen (79) houdt de rand van zijn hoed vast. Met stevige handen. Heel zijn leven was hij glastuinbouwer in Oude Leede. Honderdduizenden paprika’s en zes kinderen zwaaide hij uit. Nu woont hij met zijn vrouw in een appartementencomplex voor 55-plussers dat Heijmans heeft gebouwd. “In 2010 kwamen we naar Pijnacker. Onze dijkwoning was te groot. Onhandig ook: slaapkamer beneden, douche boven.”

langs_de_lijn_pijnacker_bert_v_paasen.jpg
"Aanspraak, dat is het belangrijkste als je ouder wordt", volgens Bert van Paasen.

Hun nieuwe woonplek bevalt uitstekend. Vier hoog, bij helder weer zien ze Hoek van Holland. Ook fijn: elektrisch koken. Gas kun je vergeten uit te zetten. “Maar het belangrijkste is aanspraak. Als je oud bent, wil je een praatje. Hier hoor je Rotterdams, Haags en Brabants.” Soms gaat hij naar het sociaal-cultureel centrum. Het aanbod: van qigong en bingo tot linedance en pc-cursussen. Voortaan kan ook meneer van Paasen met een computer overweg. Droogjes: “Ik kan alleen Buienradar vinden, maar dat is genoeg.”

Moeilijke hoeken

Moet Nederland meer ouderenhuisvesting bouwen? Hij haalt zijn schouders op. De aanpak van scheefwonen zou hij slimmer vinden. Te veel ouderen wonen te groot, jongeren en gezinnen vaak te klein.

Een andere wens van meneer Van Paasen: ontwerpers met inlevingsvermogen. Ouderen krijgen grijze haren van stopcontacten die bij de plint zitten of intercoms waar een rolstoelhouder amper bij kan. Nog zoiets: moeilijke hoeken. Laconiek: “Als ik doodga, moet de kist rechtovereind naar buiten. Nou ja, dat zien we dan wel.”

langs_de_lijn_pijnacker_hond_inedejong.jpg

Op de thee bij de paranormale Ine de Jong. Ze woont in De Patrijs, een negenlaags appartementencomplex voor vijfenvijftigplussers. Op de eerste twee verdiepingen zit woonzorgcentrum Weidevogelhof. Aan het prikbord in de hal hangt een rouwkaart en een uitnodiging voor zangfestijn ‘The Crucifixion’.

Lift in, aanbellen, verbazing: het appartement van mevrouw De Jong lijkt op een museum voor heiligenbeelden, kristallen schedels en rozenkransen. Even later haalt de oud-rijksambtenaar een mapje met foto’s van geesten uit haar la. Zelfgemaakt, in huis. Ze kijken vriendelijk. Logisch, want De Patrijs is een aangename woonplek. Ruime kamers, zicht op het levendige metrostation en fijne buren – “belangrijk als je oud wordt.”

langs_de_lijn_pijnacker_inedejong.jpg
Ine de Jong in haar appartement in complex De Patrijs.

Kluut

Dat vindt ook Dini Drop (64). Op straat wijst ze naar appartementencomplex Kluut, waar ze sinds twee jaar met haar echtgenoot woont. Haar buurman heeft een winkelwagentje op zijn balkon staan. Vrijheid, blijheid kan ontsieren. Of ze – net zoals in de documentaire ‘Een nieuwe morgen’ – tussen jongvolwassenen zou willen wonen? Mwah. Hun levensstijl en -ritme is toch echt anders.

langs_de_lijn_pijnacker_dini_drop_.jpg
"Of je gelukkig oud kunt worden, is steeds vaker een geldkwestie", denkt Dini Drop.

Haar grootste wens: “Zolang mogelijk uit de zorg wegblijven. Een vriendin van me werkt in die sector. Ze is zestig, maar gaat stoppen. Ze kan het niet langer aanzien hoe bewoners lijden onder de bezuinigingen. Of je gelukkig oud kunt worden, is steeds vaker een geldkwestie.”

Terug naar winkelcentrum Keijzershof. Een meisje speelt op een glijbaan. De rollator met Gall & Gall-tasje is weg. Boven de wijk breekt zon door. Proost op onbezorgd ouder worden.