Aan de oostzijde van de A50 bij Uden is een uniek geluidsscherm van tweezijdige zonnepanelen geplaatst. Behalve het beperken van geluidshinder levert dit scherm ook groene stroom voor veertig tot zestig huishoudens. Harold Gommans, projectmanager Geluidbeheersing bij Heijmans, geeft een kijkje achter de schermen van de Solar Highways.
Harold kijkt door de achterzijde van het half doorzichtige geluidsscherm naar de contouren van het langskomend wegverkeer op de A50. Zacht zoemend rijdt een lange sliert auto’s en vrachtwagens op het traject Sint Oedenrode - Paalgraven. Ter hoogte van het Moleneind in Uden passeren ze het vijf meter hoge en vierhonderd meter lange geluidsscherm met 136 geïntegreerde zonnepanelen.
Het strakke, futuristische en esthetisch oogstrelende scherm is modulair opgebouwd uit frames van telkens twee geschakelde glasplaten. Elke glasplaat is voorzien van een groot aantal dubbelzijdige zonnecellen. Door het tegengaan van verkeerslawaai en het tegelijkertijd dubbelzijdig opwekken van groene energie met een opgesteld vermogen van 238 kWp, past het geluidscherm precies bij Solar Highways – een innovatief en duurzaam initiatief van opdrachtgever Rijkswaterstaat in samenwerking met ECN part of TNO en SEAC (Solar Energy Application Centre).
Solar Noise Barriers
“Heijmans heeft het geluidsscherm van zonnepanelen speciaal voor Solar Highways ontworpen en gebouwd”, vertelt projectmanager Harold Gommans trots als hij er langs loopt. “Hiervoor werken we nauw samen met onze collega's van Bodemspecialismen en van de afdeling Systeem Integratie en Techniek, Scheuten Glas, Van Campen-Bayards en Libra Energy. We zijn al in 2014 gestart met de ontwikkeling van een modulair zonnegeluidsscherm. Hieruit is het SONOB-systeem (Solar Noise Barriers) ontstaan.
Eén van de drie SONOB-prototypes hebben we twee jaar in de praktijk getest en steeds verbeterd. Nu zijn onze doorontwikkelde geluidswerende glaspanelen met tweezijdige, geïntegreerde zonnecellen voor het eerst grootschalig in Uden toegepast. Dit als onderdeel van het grotere project van geluidsmaatregelen op zes locaties langs de A50 tussen Sint Oedenrode en Paalgraven, dat wij vanaf oktober 2017 uitvoeren.”
Volop zonlicht
De projectmanager loopt aan de achterzijde van het nieuwe geluidsscherm langs de zes bij twee meter grote frames. Hij wijst boven zijn hoofd naar het kleine streepje zon dat door het donkere wolkendek probeert te breken. “Bij wolkenloze dagen schijnt volop zonlicht op het scherm en schiet de energieproductie omhoog. Om maximale energieopbrengst te garanderen, is het geluidscherm niet alleen op de noord-zuidas geplaatst."
"Ook is de constructie zo ontworpen dat de verticale stalen stijlen zo min mogelijk slagschaduw geven. Daarom liggen de glaspanelen exact tussen deze stijlen in en zijn aluminium onderdelen afgeschuind uitgevoerd. Bovendien helt het totale scherm ietwat schuin naar achteren. Zo vangen we de hele dag door zoveel mogelijk zonlicht en zorgen tegelijkertijd voor maximale geluidsabsorptie.”
Door de helling vangt het scherm zoveel mogelijk zonlicht en zorgt het voor maximale geluidsabsorptie.”
Verbonden
Naast de ontwikkeling en de bouw van het zonnegeluidsscherm is Heijmans samen met de samenwerkingspartners verantwoordelijk voor de foutloze en optimale werking van de geïntegreerde zonnecellen. Hiervoor zijn alle zonnecellen aan de achterzijde nauwkeurig voorzien van metalen lasnaden. Deze zijn aan elkaar verbonden en lopen gebundeld naar een junction box. Deze boxes zijn weer aangesloten op een verzameldoos, de zogeheten optimizer die zich in de aluminium regel van elk frame bevindt.
De verzamelde energie gaat vervolgens van de optimizers via kabels in de mantelbuizen naar een brede grijze metalen schakelkast met omvormers die even verderop op de grondwal staat. Met de koppeling aan een tweede schakelkast loopt de zonne-energie richting het grotere schakelstation. Van hieruit gaat de opgewekte stroom het elektriciteitsnet op.
Graffiti
Om plaats te maken voor het nieuwe scherm, heeft Heijmans eerst het oude betonnen geluidsscherm ontmanteld. Deze betonnen delen zijn vervolgens weer hergebruikt op een andere locatie van Solar Highways. Een sterk staaltje duurzaamheid.
Harold: “Het nieuwe scherm bestaat uit gehard veiligheidsglas met een speciale coating. De energieopbrengst wordt hierdoor vergroot en vuil heeft minder grip. Bovendien is het vandalisme- en graffiti-proof. Gevoelige onderdelen zijn zoveel mogelijk geïntegreerd en graffiti is eenvoudig en snel te verwijderen. Ook de onderste betonnen plint is voorzien van een beschermlaag waardoor graffiti gemakkelijker te verwijderen is. Mocht desondanks een glasplaat kapot gaan, kunnen we deze eenvoudig en snel vervangen dankzij het modulair systeem.”
Testresultaten
Volgens planning levert Heijmans in mei 2019 de geluidsschermen en -wallen in het Sint Oedenrode – Paalgraven project op, met uitzondering van het zonnegeluidsscherm. De komende anderhalf jaar meet SEAC de energieopbrengst nauwkeurig door. Hiervoor worden vijf proefvakken op verschillende wijzen en op verschillende tijden schoongemaakt. De testresultaten dienen voor een juiste inschatting van de onderhoudsbehoefte, energieprestaties en financiële opbrengst van toekomstige zonnegeluidsschermen.
Medio 2020 zal de definitieve oplevering volgen. Harold ziet een mooie toekomst voor dit type zonnegeluidsscherm. “Heijmans ontwikkelt, ontwerpt en bouwt niet alleen schermen, maar zou in de toekomst ook de opgewekte stroom aan de markt kunnen afzetten. Tevens kunnen huizen in de omgeving stroom gaan afnemen."
Neem contact met ons op
