Hoe staat het met... A9 Gaasperdammertunnel

Verderop blaast een manshoge ventilator met stormkracht frisse lucht de tunnelbuis in. “Het afvoeren van asfalt- en dieseldampen is een van de belangrijkste zaken die in orde moet zijn. Met deze grote mobiele ventilatoren en geholpen door de natuurlijke trek – een tunnel is in feite een liggende schoorsteen – houden we de luchtstroom op gang en creëren we een zo goede en veilig mogelijke werksituatie. Een andere belangrijke factor, waar we rekening mee moeten houden, is de doorrijdhoogte. Het tunneldak is te laag om asfalt te kiepen. Daarom werken we met zogenaamde bandwagens. In de bak van deze trucks draait een lopend band die het asfalt naar achteren transporteert. De ‘normale’ asfaltvrachtwagens kiepen net voor de tunnelmond het asfalt in de shuttlebuggy, die het daarna in een bandwagen stort. Deze rijdt dan achterwaarts de tunnelbuis in en stort vervolgens het asfalt in de spreidmachine.”

Terwijl we verder lopen wijst Willian naar een uitsparing in het tunneldak. “Hier hangen straks de vaste tunnelventilatoren. Ze hangen hoger in verband met de doorrijdhoogte. Het asfalt mag niet te dik zijn, want dan is de hoogte tussen rijbaan en constructies te klein. De tolerantie is nihil. Ongeveer een centimeter per laag om precies te zijn. Na elke laag asfalt meten we alles na. Om aan de kwaliteitseisen te voldoen moet het asfalt dik genoeg zijn. En een te dunne laag verkort de levensduur. Het is echt hogeschool asfalteren.” Om het perfecte resultaat te bereiken, past de asfaltploeg een beproefde techniek toe. “We spannen per wegvak op de juiste hoogte een draad langs de wand. Op de spreidmachine zit een sensor die over deze draad beweegt. Zo heeft elke laag de juiste dikte.”

Het verse asfalt kleeft aan onze voeten en de temperatuur stijgt. De spreidmachine beweegt stapvoets voorwaarts en duwt de bandwagen met kleine zetjes vooruit. Drie walsen bewegen sierlijk heen en weer. “Ondanks de zware werkomstandigheden liggen we op planning. Werken aan een tunnel heeft iets magisch. Niet alleen is de omgeving waarin je werkt heel bijzonder, maar je bent hier ook met z’n allen van elkaar afhankelijk. Als de ondergrond niet vlak genoeg is, kunnen we niet asfalteren. Of als een voertuig de tunnel blokkeert, hebben we een uitdaging met de aanvoer van het asfalt. Logistiek is het dus een ingewikkelde puzzel, zeker in de laatste fase wanneer er veel disciplines tegelijk in de tunnel aan het werk zijn. Het soepel laten draaien van de complete machine, met al zijn verschillende radertjes, geeft mij in ieder geval een geweldig gevoel.”

Willian wijst op het feit dat een goede planning de smeerolie is van die machine. “Wie gaat ‘s ochtends als eerste de tunnel in bijvoorbeeld? Straatje keren met een asfaltspreidmachine is geen optie, want de ruimte is beperkt. Je wilt elkaar niet in de weg zitten en toch moet het werk af, binnen het vooraf bepaalde tijdsbestek.”

Terwijl de asfaltploeg verder zwoegt, wandelen we terug richting de westelijke tunnelingang. “Pas wanneer iedereen in de tunnel klaar is, gaan we de deklagen aanbrengen. In dit geval is dat reflecterend asfalt. Omdat straks de tunnelverlichting en de verlichting van het wegverkeer weerkaatst op het asfalt, is er minder verlichting nodig. Dat is duurzaam en levert tevens een besparing in de energiekosten op.” 

We lopen terug naar de uitgang. In de verte gloort licht. “Staand voor de grote tunnelmond horen we het verkeer over de bestaande A9 razen. Links en rechts staan huizen en flats. “Als we het gehele project in 2021 opleveren, kunnen de bewoners van Amsterdam-Zuidoost genieten van een groot park. De automobilisten rijden dan onder het park op de verbrede A9.”