In hartje Den Haag onderging een monumentaal kantoorgebouw een stille revolutie. Wat ooit een statige, maar onderbenutte ruimte was, is nu een open, levendige werkomgeving waarin ontmoeting, gezondheid en duurzaamheid centraal staan. Een bewuste keuze van het Rijksvastgoedbedrijf, dat met een ambitieus ontwerpteam een innovatief plan ontwikkelde en Heijmans inschakelde voor de uitvoering. “We wilden niet alleen op papier ambitie tonen, maar het letterlijk voelbaar maken in de ruimte,” zegt Jeroen van Hove, projectmanager bij het Rijksvastgoedbedrijf.
Van ontwerp tot uitvoering: complex vanaf dag één
Het Rijksvastgoedbedrijf zette bij dit project in op méér dan alleen renovatie. Er moest een werkplek ontstaan die duurzaam, flexibel én aantrekkelijk is voor verschillende typen gebruikers. Een rijksmonument dat ruimte biedt voor samenwerking, creativiteit en welzijn.
Een ambitieus plan dus, met innovatieve technieken, nieuwe materialen en hoge ontwerpkwaliteit. De architecten van Studio PROTOTYPE en ZENBER stelden samen met het RVB een vooruitstrevend ontwerp op. “Maar dat betekende ook: een hoge complexiteit in de uitvoering,” vertelt Martijn van Zwanenburg, projectleider van Heijmans. “Wij kwamen er later in het proces bij, op basis van een uitgewerkt ontwerp. Dan heb je geen invloed meer op ontwerpkeuzes, maar wel de volle verantwoordelijkheid om het werk maakbaar te krijgen. Dat is echt een vak op zich.” Martijn is begonnen als projectleider, maar de laatste 6 maanden lag de afronding van het project in handen van Senior Projectmanager Martin Nederveen. "Mede dankzij zijn inzet zijn we tot dit prachtige resultaat gekomen", aldus Martijn.
Meer dan een renovatie
Aan de Bezuidenhoutseweg 73 staat een rijksmonument dat jarenlang onderdak bood aan het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Maar het gebouw vroeg om meer dan onderhoud. De bezettingsgraad was laag, de ruimtes monofunctioneel en er was een groeiende behoefte aan flexibele werkplekken.
“We wilden van dit pand een rijkskantoor maken,” vertelt Jeroen van Hove. “Een plek die geschikt is voor meerdere gebruikers, met een hogere bezettingsgraad en betere voorzieningen. Dat was niet alleen een kwestie van efficiëntie, maar ook van verantwoordelijkheid: leegstand kost de samenleving geld.”
De vraag was dus helder: transformeer dit monument tot een duurzame, flexibele werkomgeving waarin mensen zich prettig voelen én optimaal kunnen functioneren.
Leegstand kost de samenleving geld.
Een gebouw dat uitnodigt tot ontmoeten
Eén van de grootste ingrepen vond plaats in de Orangerie, een monumentale ruimte die voorheen vooral rond lunchtijd werd gebruikt. “Een ruimte van bijna 3.000 vierkante meter die de rest van de dag leeg stond: dat is zonde,” aldus Jeroen. “En dan was in het restaurant ook nog alles knalrood: vloeren, wanden, plafond, meubels. Je kon er letterlijk niet lang zitten zonder overprikkeld te raken.” In de nieuwe situatie is de Orangerie een lichte, open plek geworden waar groen, rust en verbinding de boventoon voeren. Er is plek om te lunchen, maar ook om te vergaderen, samen te werken of even informeel bij te praten met een collega.
“De Orangerie is voor mij het hart van het gebouw,” zegt Martijn. “Licht, groen, een tribunetrap waar je op kunt zitten. Mensen blijven hier graag hangen. Dat zegt alles over het succes van de plek.”
Welzijn als uitgangspunt, niet als bijzaak
Martijn benadrukt dat welzijn geen bijvangst was van dit project, maar een expliciete pijler. Dat blijkt ook uit de keuzes die gemaakt zijn:
- Groenwanden dragen bij aan rust, zuurstof en akoestiek
- Daglichttoetreding is geoptimaliseerd in alle ruimtes
- Stralingspanelen zorgen voor een prettig binnenklimaat
- Akoestisch comfort voorkomt stress en ruis
- En: biobased brainstormpods bieden ruimte voor creativiteit en focus
Ook de informele ontmoetingsplekken werden bewust ontworpen. Jeroen: “We zaten midden in de coronatijd toen we het ontwerp maakten. Juist toen realiseerden we ons: mensen komen ook naar kantoor voor verbinding. Die behoefte wilden we faciliteren.”
Brainstorm Valley: de toekomst in het souterrain
In de voormalige fitnessruimte onder het gebouw kwam de Brainstorm Valley tot leven. Wat ooit een vergeten ruimte was, is nu een populaire plek voor workshops en overleg. Het bijzondere: de ruimte is volledig opgebouwd uit biobased materialen. En niet één type, maar meerdere.
Jeroen: “We hebben twee brainstormpods gebouwd, elk met andere biobased materialen. Dat was bewust. We wilden experimenteren: wat werkt, wat niet? En tegelijk aan gebruikers laten zien dat biobased niet saai of stoffig hoeft te zijn, maar juist inspirerend kan zijn.”
Materialen zoals mycelium en wandafwerking van rozenblaadjes vonden hun weg naar het interieur. “We zagen die materialen voor het eerst op de Floriade in Almere. Daar stonden startups met innovatieve producten. Die hebben we bewust in het project gehaald.”
Duurzaamheid in steen en staal
Ook buiten de brainstormpods werd duurzaamheid stevig verankerd. De sloop van niet-monumentale onderdelen gebeurde circulair. Nieuwe installaties zijn energiezuinig. En het gebouw maakt gebruik van warmte-koudeopslag (WKO), waarmee het binnenklimaat slim wordt geregeld.
De grootste blikvanger is echter de groenwand aan de gevel van het Dam Paviljoen. “Het is meer dan decoratie,” zegt Martijn. “Het is een slimme installatie met geïntegreerde waterbakken en verlichting. Het groen heeft echt effect op de sfeer én het klimaat binnen.”
Complex project, intensieve samenwerking
De renovatie was technisch complex. Het gebouw bleef deels in gebruik, installaties moesten blijven draaien, en het was een rijksmonument. “Je kunt in zo’n pand niet blind bouwen vanaf tekening,” zegt Martijn. “Je komt altijd verrassingen tegen.” Daarom was samenwerking cruciaal. Jeroen vult aan: “We hadden een hoge ambitie op kwaliteit. Geen concessies. Maar dat betekent dat je open moet samenwerken. Dat is gelukt. Niet via formele workshops, maar door continu in gesprek te blijven.”
Toen de complexiteit toenam, schakelden beide partijen bij. Extra werkvoorbereiders, afstemming met architecten, een kwaliteitsmanager: iedereen droeg bij aan het eindresultaat. “Dat Heijmans durfde toe te geven ‘dit is complexer dan gedacht’: dát is samenwerken,” aldus Jeroen.
We hadden aan het begin een ambitieus ontwerp. En dat is precies wat er nu staat. Geen uitgeklede versie, geen afgebladderde droom. Maar gewoon: gerealiseerd, samen
Trots op wat wél lukte
Als je nu door de Orangerie of Brainstorm Valley loopt, zie je geen concessies, geen afzwakkingen van een oorspronkelijk idee. En dat is volgens Jeroen waar hij het meest trots op is. “We hadden aan het begin een ambitieus ontwerp. En dat is precies wat er nu staat. Geen uitgeklede versie, geen afgebladderde droom. Maar gewoon: gerealiseerd, samen.”
Een voorbeeld voor anderen
Het project aan de Bezuidenhoutseweg laat zien wat er mogelijk is als je welzijn en duurzaamheid niet als losse doelen beschouwt, maar als uitgangspunt voor ontwerp en uitvoering. Jeroen sluit af met een duidelijke boodschap: “Als overheid moeten we het voortouw nemen in duurzaamheid. En laten zien dat je ook bij monumenten, in bestaande bouw, ambities kunt realiseren. Dit project is daarvan het bewijs.”
Neem contact met ons op
