07.53 uur. Het is nog donker in de Margrietstraat. Een kleine graafmachine hobbelt naar de berm. Tegenover de doodlopende Clausstraat wrikken twee mannen klinkers los. Even later schraapt de machine voorzichtig een laagje aarde weg. Nog ruim anderhalve meter te gaan. Dan is de proefsleuf klaar.
Doel: checken of de zogeheten Klic-gegevens kloppen. Die verduidelijken waar kabels en leidingen voor gas, water, elektra en data liggen – of zouden moeten liggen. Voortijdige inspectie scheelt beschadiging of breuk als het grotere werk begint.
Robin Versluis kijkt toe. Na zijn hbo-studie Watermanagement zette hij zijn tanden in een Master Ondergrondse Infra. Op zijn eigen schatkaart ontdekte hij al eerder een kruisje: werken bij Heijmans Kabel- en Leidingsystemen. Nog even en Robin is officieel pipeliner. Dat komt van pas, want Nederland gaat de komende jaren op de schop om duizenden kilometers nieuwe leidingen aan te leggen. In het kader van duurzaamheid? You dig it!
Restwarmte
Heijmans gaat een stevig aandeel leveren. Schouder aan schouder met Ennatuurlijk, leverancier van duurzamere warmte en koude aan ruim tachtigduizend huishoudens en bedrijven in Nederland. Vijf jaar geleden maakte Ennatuurlijk zich los van Essent. Het jonge bedrijf, dat in Eindhoven is gevestigd, groeit als kool.
Hoe dat kan? Terwijl de straatlantaarns in Breda uitgaan, zet senior inkoper Remco van Duijvenvoorde de ambities van Ennatuurlijk vol in het licht: “In 2050 moet Nederland nagenoeg volledig CO2-neutraal zijn. Langzaam beginnen consumenten, bedrijven en overheden te begrijpen dat daar een gigantische energietransitie voor nodig is. We moeten af van fossiele brandstoffen. Samen met lokale partners zorgen wij voor energieoplossingen.”
Het principe? Ennatuurlijk gebruikt onder andere restwarmte van bedrijven – zoals de Amercentrale in Geertruidenberg – voor het verwarmen van water. Via eigen leidingnetwerken eindigt dat bij klanten. Zij krijgen warm kraanwater, maar ook warmte voor een plezierige temperatuur in huis. Na gebruik gaat het afgekoelde water terug voor hergebruik. Een circulair systeem, dat duurzamer is dan warmte opwekken met eigen gasgestookte cv-ketels.
“Het heeft ook veel voordelen ten opzichte van warmtepompen”, zegt Remco. “Die vreten elektra, wat het netwerk amper aankan. Bovendien zijn warmtepompen alleen geschikt voor woningen die heel goed geïsoleerd zijn en bijvoorbeeld al vloerverwarming hebben.”
Loyaliteit
Het leveren van warmte valt of staat bij (ondergrondse) infrastructuur: ringleidingen, aftakkingen en verdere fijnmazigheid – tot aan de voordeur. Steeds vaker verzorgt Heijmans zowel het ontwerp als de uitvoering ervan. In onder meer Sittard, Enschede, Zeewolde, Eindhoven, Tilburg en Breda legde Heijmans netwerken voor Ennatuurlijk aan. Alleen al in 2018 werkten ze in dertig projecten samen.
Remco over de wederzijdse loyaliteit die is ontstaan: “Zo langzaamaan is de tijd voorbij dat we elk klusje aanbesteden. Je kunt acht partijen hun huiswerk laten doen en de goedkoopste eruit vissen, maar we kiezen liever voor strategisch partnerschap. Het verzekert ons van kennis en capaciteit. Zoiets kan alleen op grond van vertrouwen, maar met Heijmans hebben we inmiddels zo’n relatie.”
Omdat Heijmans van meet af aan bij de projecten betrokken is, kan Ennatuurlijk haar mogelijke klanten vroegtijdiger zicht op termijnen en tarieven bieden. Handig, want bedrijven weten nu al dat ze binnen afzienbare tijd van hun gasketels af moeten. Een duidelijke prijs voor levering van warmte en koeling kan de overstap naar aansluiting op het warmtenet van Ennatuurlijk versnellen.
Intelligentie
Kwart voor negen. Aarzelend daglicht in de Margrietstraat. Robin wijst naar het westen. “Het NAC-stadion is al op het netwerk aangesloten. Zwembad Sonsbeeck gaat volgen. De KMA (Koninklijke Militaire Academie – red.) en de brandweer hebben grote interesse. Half 2019 starten we, medio 2020 hebben we de ringleiding rond de singels klaar. Die krijgt vijf aftakkingen naar verschillende buurten. In theorie kun je er nog veel meer maken.”
Links: Robin Versluis van Heijmans en rechts Remco van Duijvenvoorde van Ennatuurlijk.
De voordeur van Margrietstraat 28 zwaait open. Mevrouw Gelens vraagt of de graafploeg koffie wil. Uitvoerder Jacko en zijn medewerkers slaan de mokken niet af. Twee tot vier proefsleuven per dag graven ze. In totaal zesenveertig, op een traject van drieënhalve kilometer.
Robin: “Dat levert ons veel informatie op. Noem het intelligentie vooraf. Onmisbaar? Ja. Hoe stedelijker, hoe complexer. Als het nodig is, kunnen we binnen Heijmans vele (bodem)specialismen aanspreken, zoals (geo)hydrologie, Opsporing Conventionele Explosieven, sanering en boortechnieken. We hebben veel kennis en expertise in huis. Op die manier kun je vooraf risico’s uitsluiten.”
Toekomst
Dat geldt ook voor omgevingsmanagement. Robin: “Soms werken we in de buurt van bomen. Die wil je niet beschadigen. Op andere plekken, zoals een stadion, let je erop dat er geen stapeltje klinkers blijft liggen. Zo heeft elke locatie zijn eigen karakter en risico’s. Maar of je nu boort of graaft: overlast wil je beperken. Voor bewoners, maar ook voor hulpdiensten.”
Half tien. Volgens het KNMI is het nul graden in Breda. Da’s al twee graden winst. Sowieso kunnen Robin en Remco zich aan een vooruitzicht warmen: Heijmans Kabel- en Leidingsystemen en Ennatuurlijk gaan in 2019 verder met bewijzen dat de energietransitie – zestien letters – vooral buiten Scrabble en Wordfeud scoort.
Meer informatie
